Ile owoców miękkich produkuje się w Polsce?

Polska jest ważnym w UE i na świecie producentem owoców miękkich. Nasz kraj zajmuje czołowe miejsca pod względem wolumenu zbiorów:

• porzeczek (2 miejsce na świecie),

• malin (3 miejsce na świecie),

• borówek (4 miejsce na świecie),

• wiśni (5 miejsce na świecie)

• truskawek (9 miejsce na świecie).

„W ostatnich dwóch latach rynek owoców miękkich, podobnie jak inne rynki, mierzył się z szeregiem ograniczeń i niepewnym dostępem do rynku, co było związane z pandemią COVID-19. W związku z obecną sytuacją geopolityczną spowodowaną wojną w Ukrainie producenci borykają się m.in. z rosnącymi kosztami produkcji, w szczególności energii, paliw, gazu czy nawozów oraz zakłóceniami na rynkach powodującymi, że ich sytuacja staje się niepewna” – napisał w przesłanej do sejmowej komisji rolnictwa Norbert Kaczmarczyk.

Stan upraw rolnych i ogrodniczych wiosną 2022 roku

Z przesłanych do sejmowej komisji rolnictwa informacji wynika, że warunki pogodowe w trakcie zimy w sezonie 2021/22 były sprzyjające dla drzew i krzewów owocowych. Obfite opady deszczu na jesieni 2021 r. umożliwiły zgromadzenie dostatecznej ilości wody w glebie, a łagodne spadki temperatur pod koniec roku pozwoliły roślinom na optymalne wejście w stan spoczynku fizjologicznego. Mimo braku trwałej okrywy śnieżnej nie odnotowano istotnych uszkodzeń mrozowych drzew i krzewów w sadach.

Jak brak opadów wpłynął na rynek owoców miękkich?

Okres wegetacyjny w 2022 r. rozpoczął się bez większych opóźnień, jednak rozwój roślin został spowolniony ze względu na niedostateczną ilość opadów. Brak deszczu odczuwalny był zwłaszcza w marcu, w kwietniu warunki te uległy poprawie, lecz w kolejnych tygodniach zasoby wody zgromadzonej w gruncie zaczęły się wyczerpywać. Kwitnienie drzew w sadach i krzewów na plantacjach jagodowych na przeważającym obszarze kraju było intensywne i przebiegało w dobrych warunkach. MRiRW obloty zapylaczy ocenia jako dostateczne, jednak z uwagi na pogłębiający się deficyt wody, może dochodzić do słabszego wiązania owoców i większego opadu zawiązków. Niewielki wpływ na kondycję roślin i świeżo tworzonych owoców miały natomiast majowe przymrozki. W przypadku upraw malin, czynnikiem ograniczającym owocowanie na pędach dwuletnich mogą być uszkodzenia powstałe w ubiegłym roku w wyniku intensywnych opadów gradu.

Plantacje truskawek na przeważającym obszarze kraju nie ucierpiały podczas zimy 2021/22. Ze względu na przymrozki i silne wiatry występujące na początku okresu wegetacyjnego, w części regionów kraju dochodziło do uszkodzeń liści truskawek. Głównym problemem obserwowanym na plantacjach truskawek w większości regionów kraju jest deficyt wody, co może prowadzić do zmniejszenia potencjału plonotwórczego roślin.

"Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że ostateczne plonowanie owoców w bieżącym sezonie będzie zależało od warunków agrometeorologicznych w trakcie trwania całego sezonu wegetacyjnego roślin" napisał N. Kaczmarczyk.

Aktualna sytuacja na rynku owoców miękkich

W bieżącym sezonie utrzymany został ubiegłoroczny wysoki poziom cen skupu w dostawach do przetwórstwa malin letnich i porzeczek czarnych. W czerwcu ceny skupu malin do mrożenia były dwukrotnie wyższe niż w czerwcu 2021 r. Na początku lipca (w okresie 1-7 VII) ceny skupu tych owoców wzrosły średnio do 18 zł/kg loco zakład.

Czynnikiem zewnętrznym sprzyjającym wzrostowi cen skupu malin był spodziewany spadek zbiorów w krajach głównych konkurentach Polski, czyli głównie w Serbii, ale też w Bośni i Hercegowinie oraz Ukrainie. Pogorszenie jakości malin na krajowych plantacjach w wyniku dużych upałów spowodowało brak owoców w klasie extra i I-szej szczególnie pożądanych do mrożenia w systemie IQF.

Ceny skupu truskawek w dostawach na rynek świeży i do przetwórstwa również wzrosły w stosunku do 2021 r. Ceny truskawek odszypułkowanych do mrożenia w zakładach przetwórczych w czerwcu były o 40% wyższe i wyniosły 6 zł/kg loco zakład, a truskawek z szypułką zwiększyły się o 54% do 3,80 zł/kg. Wzrost cen skupu w dużym stopniu był wywołany niedoborem truskawek do mrożenia na rynku hiszpańskim i marokańskim. Znacznie mniejszy był wzrost ceny skupu truskawek dostarczanych na rynek deserowy, bo jedynie o 9% w czerwcu i o 5% w maju. Segment truskawek deserowych pod względem produkcji i areału ma coraz większy udział w krajowym rynku truskawek.

Na początku lipca (w okresie 1-7 VII) ceny skupu porzeczek czarnych w dostawach do przetwórstwa wyniosły średnio 7 zł/kg loco zakład i były o blisko 170% wyższe niż rok temu. Główną przyczyną dwuletniego cyklu wysokich cen jest mniejsza podaż owoców z plantacji wywołana długoletnią dekoniunkturą z lat 2013-2018.

wk
fot. envatoelements