Milowy krok dla pomidora

fot. Twórcy tegorocznej kolekcji: Leszek Chudziak z żoną Elwirą Chudziak-Adamczak, córką Bernadetą, zięciem Piotrem, synem Bartoszem i wnukiem Julianem.

 – Plantatorzy przez lata zrobili milowy krok – zwiększyli wydajność produkcji o 100%, większość pól nawadniamy, płacąc za wszystkie etapy prowadzące do legalnej możliwości korzystania z wód – mówi Leszek Chudziak z wielkopolskiego Pawłowa – członek Spółdzielczej Grupy Producentów Owoców i Warzyw dla Przetwórstwa. Płacimy za doradztwo, żeby nawozić kierunkowo – wykorzystując maksymalnie cały potencjał rośliny w każdej fazie jej rozwoju. Testujemy dziesiątki odmian.

Leszek Chudziak – zięć Jana Adamczaka – kontynuuje z żoną Elwirą pracę teścia, który zapoczątkował prowadzenie kolekcji odmian pomidora polowego. Jan Adamczak (były polonista) zaczynał (w latach 90. ubiegłego wieku) od kontraktacji 20 t pomidora w przetwórni w Pudliszkach. Najpierw produkował w tunelach rozsadę rwaną, a kupiwszy siewnik igłowy Urbinati, zaczął produkcję rozsady w wielodoniczkach.
Efektem otwartości i niezwykłej pracowitości Jana Adamczaka stały się m.in. organizowane przez niego i na jego gruntach pomidorowe spotkania polowe. W sumie było ich 14. – Przez lata uprawialiśmy w naszym gospodarstwie ponad 700 odmian pomidora – wspominał Adamczak.

Kontynuacja kolekcji

Po odejściu Jana Adamczaka w 2016 r. spotkania pomidorowe są kontynuowane przez zięcia Leszka Chudziaka z rodziną. Przykładowo w roku 2020 na poletkach było 96 odmian, w ostatnim sezonie 80.
– Na własne potrzeby co roku robimy 7–10 odmian pomidora. Każdy rok jest inny, co roku ujawniają się inne, pozytywne i negatywne cechy danej odmiany. Wciąż szukamy odmian wczesnych na początek kampanii, ale także długo przelegujących na polu – mówi Leszek Chudziak.
– Jeśli chodzi o wczesność, mogę wyróżnić trzy odmiany – najwcześniejszą Albarossa, Frodo i N6438 – dobrze plonującą, nieco później niż Albarossa, ale mającą otwarty pokrój, umożliwiający dochronienie wszystkich części roślin.

Odmiany z firmy Hazera

fot. Małgorzata Zadura i Maciej Rakocy

• Edimar to odmiana wczesna. Tworzy owoce o masie 60–80 g. Przeznaczona do zbioru kombajnem, do produkcji koncentratu;
• Peroro jest odmianą wczesną. Najlepiej posadzić 25-30 tys. sztuk rozsady/ha. Owoce 60–80-gramowe;
• Pietrarossa reprezentuje średnio wczesny termin dojrzewania. Zalecane zagęszczenie – 18–20 tys. szt./ha. Owoce o masie 90–100 g;
• Red Deuce dzięki dużym owocom – 250–300 g jest polecana nie tylko do przetwórstwa (zbiór ręczny), ale też na rynek warzyw świeżych. Jest odmianą wczesną;
• Vaquero to odmiana wczesna, polecana na rynek warzyw świeżych i do przetwórstwa. Owoce – 120–130 g;
• Zeplin nadaje się na kostkę i do puszki. Owocuje wcześnie. Owoce osiągają około 120 g i dają wysoki briks;
• C317 – odmiana późna. Owoce osiągają 120-130 g
• Na poletkach znalazły się również: późna odmiana Aprix, a także średnio wczesna, wysoko plonująca i charakteryzująca się wysokim briksem odmiana Pumatis oraz Entorio, której uprawa nie będzie przez gospodarza kontynuowana ze względu na wrażliwość na patogeny.

fot. Edimar

 Odmiany z firmy Nunhems (BASF)

N6438 to odmiana ultrawczesna, wysoko plonująca, przydatna do wczesnego zbioru kombajnowego. Owoce osiągają masę 60–75 g i długo przelegują.
Advance – odmiana na późne zbiory. Rośliny wyróżnia wysoka odporność na choroby bakteryjne. Owoce o masie 60–75 g (zbiór kombajnowy) są polecane na koncentrat i puszkę. Oraz NUN0127 i NUN00296.

fot. NUN0127

Odmiany z firmy PlantiCo

• Frodo  odmiana wczesna (66–75 dni). Owoce średniej wielkości – 70–80 g, twarde z 2–3 komorami. Szypułka bez kolanka, przydatna do zbioru mechanicznego. Owoce polecane do konserwowania w całości;
• Chrobry to odmiana średnio późna. Dobrze wybarwia się nawet w latach chłodnych i deszczowych. Dojrzewanie jest skoncentrowane;
• Lambert jest odmianą średnio wczesną (75 dni). Owoc 2–3-komorowy, o masie 80–90 g. Polecany do przetwórstwa, głównie na przeciery oraz na rynek warzyw świeżych;
• Malinowy Bosman należy do grupy średnio wczesnych. Owoce malinowe mają po 2–3 komory nasienne i ważą 70–90 g. Polecany do przetwórstwa i do bezpośredniej konsumpcji;
• Mieszko dojrzewa po upływie 75–80 dni od posadzenia. Owoce ważą przeważnie 80 g. Polecane do konserwowania w całości i w postaci kostki;
• Jutrosz to odmiana wczesna. Owoc średnio waży 140 g, przydatny do przetwórstwa (soki, przeciery) oraz do spożycia bezpośredniego.

fot. Jutrosz

 Odmiany z firmy RolSpec (Cora Seeds)

• Albarossa to bardzo wczesna odmiana do przetwórstwa i na rynek warzyw świeżych. Owoc owalny, o masie 60–70 g. Odmiana przystosowana do zbioru kombajnowego;
• Red Brillar to kolejna w terminie dojrzewania propozycja firmy, należąca do grupy odmian wczesnych. Okrągłe owoce, ważą średnio 80 g. Polecana do zbioru mechanicznego;
• Leonorosso jest odmianą średnio wczesną. Owoce owalne, około 80-gramowe;
• Cavallino Rosso  odmiana średnio późna. Owoc typu miniśliwka, jędrny, ważący około 35 g. Przystosowany do zbioru kombajnem. Polecany do przetwórstwa i na rynek warzyw świeżych;
• Roccia dojrzewa w terminie średnio wczesnym. Owoce są wydłużone o masie 90–100 g. Przeznaczone na kostkę, do puszek i na koncentrat.

fot. Red Brillar

Odmiany z firmy Seminis (Bayer)

• Perfectpeel to odmiana średnio późna. Owoc owalny, dwukomorowy, o masie 65–75 g. Polecana do konserwowania w całości i na przecier;
• Sentosa jest kreacją bardzo wczesną. Jej owoc czworoboczny, dwukomorowy, ma przeważnie 75-80 g. Jest polecany do konserwowania w całości, na kostkę i na przecier.

Nowością z tej firmy jest też średnio wczesna odmiana SV5197TP. Wyrównane, wydłużone owoce łatwo obierają się w przetwórni. Polecana do konserwowania w całości i do produkcji przecierów.

 Odmiany z firmy Syngenta

Brixtone to nowa odmiana średnio wczesna. Owoce wydłużone kulisto, osiągają masę 90–120 g. Przystosowany do zbioru mechanicznego, chociaż duża masa owoców pozwala na zbiór ręczny z przeznaczeniem na kostkę.
Miceno odmiana wczesna o uniwersalnym zastosowaniu: na sok, przecier, rynek warzyw świeżych. Owoce 80–90-gramowe.
Firmus tworzy bardzo twarde owoce, ważące po 70–100 g.
Bobcat to duże owoce, ważące ponad 250 g, lekko spłaszczone i lekko żebrowane, średnio twarde.
Hapynet to pomidor malinowy przeznaczony do uprawy polowej do przetwórstwa i bezpośredniego spożycia. Duże, mięsiste owoce, lekko spłaszczone, ważą 190–230 g, w dobrych warunkach nawet ponad 300 g.
Ulisse tworzy owoce wydłużone – 90–100-gramowe. Jest odmianą średnio wczesną.

fot. Bobcat

Odmiany z firmy Wiesław Legutko

LEG 960 – odmiana plonuje wysoko, wykazuje wysoki briks. W kilogramie mieści się średnio 16 owoców. Jest średnio wczesna, ale ma cechę dobrego przelegiwania w polu.
LEG 250 to również kreacja średnio wczesna. W kilogramie jest 12 owoców.
LEG 252 dojrzewa w terminie średnio późnym. Owoce są nieco mniejsze – 13 sztuk/kg. Zaletą LEG 252 i LEG 250 jest możliwość opóźnienia zbioru (przelegiwanie).
LEG 196 – odmiana o owocach okrągłych, przeznaczona do zbioru ręcznego, na sok. Owoce duże – 7 sztuk na kilogram.
LEG 965 – prezentuje cechy zbliżone do LEG 196, ale tworzy owoce jeszcze większe – tylko 4 sztuki tworzą masę kilograma.

fot. LEG 250

Z innych hodowli

Odmiana Uno Rosso z United Genetics (Frimeko).
Odmiany portugalskie  Prestomech oraz UG1122713 (Frimeko). Leszek Chudziak dobrze ocenił UG1122713 za wysoki plon, wysoki briks oraz zero owoców zielonych, niewybarwionych.

fot. Prestomech

Zdaniem gospodarza

Leszek Chudziak z rodziną i pracownikami, których udział w tworzeniu i prowadzeniu kolekcji podkreśla z całą mocą, każdego roku ocenia i porównuje odmiany.
– Określamy plon, zdrowotność roślin, procent owoców zepsutych, liczbę gron, liczbę owoców w gronie oraz ich zdolność do przelegiwania – wymienia plantator.
Szczególną uwagę zwrócił w minionym sezonie na poniżej wymienione odmiany, które trafią w tym roku na jego pola produkcyjne.
– Muszę podkreślić osiągnięcia polskich hodowli, których efekty nie ustępują już odmianom zachodnim. Godna podkreślenia jest na przykład wczesność odmiany Frodo (PlantiCo) czy jakość owoców L374 z tej samej firmy. Bardzo ciekawe są też odmiany od Wiesława Legutki. Przekazał nam 5 kreacji, ale już dobrze dopracowanych. Zainteresowały nas szczególnie LEG 960, 250 oraz 252, przystosowane do zbioru kombajnem – ocenia Chudziak.
Z firmy Hazera (Clause) najlepiej przeleguje wielkoowocowy (do 150 g), wczesny Pegaso. Plonuje wysoko i ma wysoki briks.
Bezsprzecznie najwcześniejszą odmianą jest Albarossa (RolSpec). Bardzo ciekawa jest też odmiana Roccia o wielokierunkowym zastosowaniu, praktycznie bez galaretki, sam miąższ. Trzeba też pochwalić odmianę z firmy Nunhems – N6438 – za jakość i zdolność przelegiwania. Będziemy też kontynuować uprawę Advance.
Doskonałą odmianą jest nadal Perfectpeel (Seminis) i jej następca Sentosa. Jeśli chodzi o odmiany z firmy Syngenta nadal będziemy sadzić Miceno, ale zaciekawił nas też Brixtone – o dużych, ale twardych i przelegujących owocach.
– W ostatniej kolekcji mieliśmy też 10 odmian Heinz – informuje Chudziak. Nasi plantatorzy mają, poprzez zakład, dostęp również do tego materiału genetycznego.
 

Katarzyna Wójcik