Przez zmiany klimatyczne utrzymanie wysokiej produkcji owoców może być trudne

Polska jako jeden z największych producentów rolnych w UE, gdzie dużą role odgrywa sadownictwo plasuje się na 3 miejscu w produkcji jabłek czy wiśni.
Nasz kraj pod względem plonów osiągnął około 4,3 mln ton owoców. Polska może pochwalić się również wpływem na rynek unijny jako producent borówek, truskawek czy agrestu. Tym bardziej zmiany klimatu dla naszej gospodarki powinny być ważnym tematem.

Cały sektor rolny jest narażony na skutki zmian klimatu, aczkolwiek utrzymanie produkcji sadowniczej na wysokim poziome może być z czasem coraz trudniejsze. 

Z jakimi przeciwnościami mierzy się na co dzień polski producent ?

Producenci na chwilę obecną stawiają czoła różnym czynnikom negatywnie wpływającą na rentowność sadownictwa, w tym przez:

• embargo Rosji i Białorusi;
• wysokie i systematycznie rosnące koszty produkcji oraz robocizny; 
• brak siły roboczej; 
• niestabilność produkcji, która przekłada się na niepewny dochód;
  
• zbyt niskie ceny skupu wobec poniesionych kosztów.

Raport Koalicji Klimatycznej "Sadownicy wobec zmian klimatu"

Koalicja Klimatyczna przeprowadziła badanie, w którym miedzy innymi sprawdzano poziom znajomości problemu zmian klimatu oraz świadomości wyzwań i rozwiązań czekających na sadownika.

W najnowszej publikacji „ Sadownicy wobec zmiany klimatu i jej skutków. Raport z badan z regionu sandomierskiego” jasno wynika, ze rolnictwo szeroko rozumiane jest jednym z tych segmentów gospodarki, które skutki zmian klimatu odczuje najbardziej i już je odczuwa.

Późnowiosenne przymrozki, ekstremalne zdarzenia pogodowe, a także ilość i rozkład opadów maja znaczący wpływ na jakość i wielkość plonu.  Aby jak najbardziej zminimalizować negatywne skutki, sadownicy wskazują na potrzebę dostępu do odpowiedniej wiedzy czy wsparcia od władz państwowych oraz samorządowych.

Jak gospodarstwa sadownicze mogą dostosować się do zmian klimatycznych?

Na pytanie „ Jakie działania związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego mogą Pana(i) zdaniem wspierać jego dostosowanie do skutków zmian klimatu?” uczestnicy ankiety w większości wskazali na takie zagadnienia jak:

• zwiększenie efektywności wykorzystania wody;
• wprowadzenie instalacji do nawadniania upraw; 
• metody naturalnej i sztucznej retencji;
• zwiększenie retencji gleb poprzez odpowiednie zabiegi agrotechniczne.
  

Natomiast kolejne pytanie dotyczyło zadań i działań jakie gospodarstwo może wdrażać, aby wspierać przeciwdziałanie zmianom klimatycznym. Czytając raport widzimy takie odpowiedzi jak :
- stosownie odnawialnych źródeł energii

• wprowadzenie metod rolnictwa ekologicznego;
• stosowanie nawozów naturalnych (budowanie próchnicy w glebie);
• zachowanie obszarów zieleni na obszarze gospodarstwa;
• ochrona torfowisk;
• ograniczenie nawożenia azotowego, a co za tym idzie stosowanie nawozów z dodatkiem inhibitorów nitryfikacji. 

Odnawialne źródła energii jednym z elementów na poprawę sytuacji

Koalicja Klimatyczna w swoim raporcie podkreśla, że sadownictwo jest jedną z tych gałęzi gospodarki, która pochlania dużą ilość energii elektrycznej. Z tego powodu, gospodarstwa sadownicze poprzez inwestowanie w odnawialne źródła, w tym w panele fotowoltaiczne mogą przyczyniać się do pozytywnego wpływu na ochronę środowiska. Na dodatek, ostatnie podwyżki cen energii oraz paliwa sprawiają, że taka inwestycja może się zwrócić znacznie szybciej niż chociażby przed rokiem.

O tym, że w polskim sadownictwie jest jeszcze duży potencjał w zakresie OZE, świadczą dane z ankiety przeprowadzonej przez Koalicję Klimatyczną. Z zaledwie co piątym gospodarstwie sadowniczym działały takie instalacje, nie mniej jednak spora grupa producentów deklarowała plan instalacji w ciągu najbliższych lat.

Władze powinny w większym stopniu wspierać sadowników w zwalczaniu negatywnych skutków zmian klimatycznych

- Uczestniczący w badaniach rolnicy deklarowali gotowość wdrażania działań w zakresie ochrony klimatu pod warunkiem uzyskania odpowiedniego wsparcia. Oczekują jednak, że to rząd weźmie za nie odpowiedzialność wprowadzając odpowiednie regulacje prawne i inicjatywy ułatwiające podejmowania działań przez rolników. W ocenie uczestników badania obecnie ani rząd, ani władze samorządowe wobec narastającego kryzysu klimatycznego nie podejmują niezbędnych działań i nie wspierają sadownictwa i rolnictwa w sposób wystarczający — zaznacza dr hab. Zbigniew M. Karaczun, prof. SGGW, ekspert Koalicji Klimatycznej.

Kolacja Klimatyczna oraz autorzy raportu podkreślają, że to właśnie rząd powinien określić miedzy innymi oczekiwania wobec sadowników, ale również jakiego wsparcia im udzieli w tym merytorycznego.

Patrycja Bernat 
źródło: Koalicja Klimatyczna 
fot: Pixabay