Wstępnie zaakceptowany tekst rozporządzenia zakłada przedłużenie obecnych zasad funkcjonowania WPR (które teoretycznie powinny wygasnąć wraz z końcem 2020 roku) na kolejne lata, aż do uchwalenia przepisów nowej WPR. Zapewni to kontynuację wypłaty pomocy czy to w ramach dopłat bezpośrednich, czy programów PROW w roku 2021 i 2022. Te dwa lata zarezerwowano na okres przejściowy, choć Komisja Europejska początkowo obstawała przy jednorocznym okresie przejściowym.

– Dzisiejsze porozumienie w sprawie przedłużenia zasad WPR o kolejne dwa lata to bardzo dobra wiadomość i ważny krok, który daje rolnikom jasność i pewność prawną co do ich najbliższej przyszłości. Aby jednak sfinalizować tę umowę i przyspieszyć prace nad reformą WPR po 2022 r., potrzebujemy porozumienia w sprawie przyszłego długoterminowego budżetu UE. Dlatego wzywam państwa członkowskie, aby podjęły wyzwanie i wreszcie wypracowały realne stanowisko - stwierdził przewodniczący Komisji Rolnictwa PE Norbert Lins.

To wydłużenie czasu na przejście z obecnej do nowej WPR podyktowane jest oczywiście narastającymi opóźnieniem w pracach i nad nowym budżetem, jak i reformą WPR. Najbliższy szczyt Rady Europejskiej poświęcony kwestiom budżetowym zaplanowano na 17 i 18 lipca, choć nie ma pewności, czy uda się osiągnąć wówczas porozumienie.

Od 1 lipca przewodnictwo w Radzie UE obejmują Niemcy, a kwestia zakończenia zerwanych w lutym br. negocjacji dotyczących Wieloletnich Ram Finansowych ma być jednym z priorytetów Rady UE pod przewodnictwem kanclerz Angeli Merkel.

Pomoc już od 20% strat

Europarlamentarzystom udało się przekonać przedstawicieli Rady i Komisji do złagodzenia reguł udzielania przez kraje członkowskie pomocy dla rolników dotkniętych poważnymi spadkami dochodów spowodowanymi przez niekorzystne zjawiska klimatyczne, epidemie chorób zwierząt lub roślin czy inne naturalne kataklizmy. Dotychczas pomoc publiczna była dozwolona jedynie gdy poziom strat przekroczył próg 30% (poniżej tego progu pomoc była możliwa jedynie w limicie de minimis). Teraz graniczny poziom strat ma być obniżony do 20%.

Parlament oczekuje także większej swobody we wspieraniu rolników na poziomie krajowym – szczególnie w związku z epidemią koronawirusa. Poluzowanie zasad udzielania pomocy krajowej ma dotyczyć między innymi ułatwień i zwolnień podatkowych.

5 lat na nowe programy

Jak wynika z informacji biura prasowego PE, udało się także zrealizować postulat parlamentarzystów dotyczący okresu wsparcia dla realizacji nowych zobowiązań dotyczących klimatu, ekologii i dobrostanu zwierząt. Dzięki posłom do PE, okres wsparcia projektów w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich dotyczących rolnictwa ekologicznego, dobrostanu zwierząt i działań rolno-środowiskowo-klimatycznych będzie wynosił pięć lat (czyli tak jak dotychczas), a nie trzy lata jak wnioskowała Komisja.

Bardziej skuteczna rezerwa kryzysowa w przyszłości

Podczas negocjacji posłowie nalegali także na dofinansowanie rezerwy kryzysowej środkami spoza budżetu WPR. Obecnie rezerwa jest finansowana poprzez potrącenia z kwoty należnych dopłat każdemu beneficjentowi otrzymującemu więcej niż 2000 euro rocznie. Środki z rezerwy nie kumulują się i niewydane wracają w kolejnym roku do beneficjentów. W ramach obecnych negocjacji nie udało się jednak przeforsować tego pomysłu. Zawarte porozumienie nie obejmuje zmian w funkcjonowaniu tej rezerwy. Jednak w niewiążącym oświadczeniu politycznym dołączonym do tekstu legislacyjnego posłowie do PE nalegali, aby wnioski dotyczące bardziej skutecznej, lepiej finansowanej i kumulatywnej rezerwy kryzysowej zostały ponownie przeanalizowane po uzgodnieniu przyszłego długoterminowego budżetu UE.

To nie koniec prac

Tekst rozporządzenia dotyczącego okresu przejściowego, uzgodniony przez posłów do PE i chorwacką prezydencję w Radzie, nie jest jeszcze niestety wersją ostateczną, a prace nad nim zakończą się dopiero po uzgodnieniu budżetu na kolejne siedem lat. Po osiągnięciu porozumienia w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 (WRF), negocjatorzy Parlamentu i Rady spotkają się ponownie, aby sfinalizować przejściowe zasady WPR na lata 2021–2022. Ostateczny tekst będzie musiał następnie zostać zatwierdzony przez Parlament i Radę, zanim będzie mógł wejść w życie.