Od 6 lipca do 24 sierpnia trwa nadsyłanie opinii dotyczących propozycji zmian w przepisach dot. dobrostanu zwierząt oraz wdrożenia założeń inicjatywy obywatelskiej dot. zakończenia chowu klatkowego.

Prawodawstwo UE w zakresie dobrostanu reguluje przepisy dot. dobrostanu zwierząt na poziomie gospodarstwa, podczas transportu i uboju. W ramach strategii "od pola do stołu" (F2F) Komisja zobowiązała się do przeglądu tego prawodawstwa i rozważenia możliwości w zakresie znakowania dobrostanu zwierząt. Celem przeglądu przepisów jest zapewnienie wyższego poziomu dobrostanu zwierząt, rozszerzenie zakresu prawodawstwa UE dotyczącego dobrostanu zwierząt, dostosowanie go do najnowszych dowodów naukowych i bieżących priorytetów politycznych a także oczekiwań obywateli oraz ułatwienie egzekwowania przepisów.

30 czerwca 2021 r. Komisja ogłosiła w odpowiedzi na inicjatywę obywatelską "Koniec z klatkami", że przedstawi wniosek ustawodawczy mający na celu stopniowe wycofanie i ostateczny zakaz stosowania klatek w odniesieniu do niektórych gatunków w UE. Komisja zainicjowała w 2020 r. kontrolę sprawności obowiązujących przepisów w zakresie dobrostanu zwierząt w gospodarstwie, podczas transportu i uboju, która ma zakończyć się w 2022 r. KE zaznacza, że kontrola sprawności nadal trwa, jednak już teraz dostępne informacje wskazują na uchybienia w zakresie opracowywania, wdrażania, przestrzegania i egzekwowania przepisów UE dotyczących dobrostanu zwierząt. Przepisy według wielu organów są przestarzałe i nie uwzględniają najnowszych doniesień naukowych i technologicznych, a brak jasności niektórych przepisów powoduje rozbieżności w ich wdrażaniu w państwach członkowskich UE.

Konsumenci unijni oczekują produktów przyjaznych dla dobrostanu zwierząt, szukają takich oznaczeń, a w wielu krajach ich brakuje lub są niejednolite.

Jakie zmiany w dobrostanie są planowane?

Zmiany nastąpiłyby w transporcie zwierząt – poprawa warunków i dobrostanu podczas podróży do innych państw UE oraz trzecich, a w innym wariancie proponuje się całkowity zakaz eksportu żywych zwierząt poza UE. Proponuje się także całkowity zakaz transportu zwierząt nieodsadzonych od matki lub poprawę warunków takiego transportu oraz rzetelny monitoring. Co do transportu morskiego, warunki powinny być zdecydowanie lepsze, a zwierzęta pod stałą kontrolą.

Proponowane są również zmiany dotyczące kontroli i dokumentacji dotyczącej transportu, a więc digitalizacji zaświadczeń i zezwoleń oraz do ustanowienia systemu automatycznych kontroli za pomocą wspólnych algorytmów, zapewniających właściwym organom dostęp w czasie rzeczywistym do danych dotyczących przejazdów.

Zmiany w gospodarstwach – nowe wymagania?

Drugim głównym filarem miałyby być zmiany w gospodarstwach. Jednym z wariantów jest wprowadzenie wspólnych i kompleksowych zasad oraz wymogów w zakresie dobrostanu zwierząt, w celu zapewnienia wysokiego poziomu dobrostanu zwierząt w oparciu o:

a) dobre żywienie (np. dostosowanie ilości włókna dla cieląt, takiego jak siano),

b) dobre warunki środowiskowe (np. jakość powietrza, wentylacja, wilgotność, temperatura, świeża woda)

c) dobry stan zdrowia (np. dobra kontrola zwierząt przez hodowcę, odpowiednie leczenie w razie potrzeby),

ograniczenie śmiertelności poprzez stosowanie odpornych ras zwierząt, które są również odporne na wpływy zewnętrzne),

d) właściwe zachowanie (np. możliwość wykazywania naturalnych zachowań, takich jak rycie, drapanie, zakładanie gniazd, skakanie, latanie i ćwiczenia), oraz skakanie, latanie i ćwiczenia fizyczne), oraz

e) pozytywne doświadczenia psychiczne (np. kontakty społeczne, materiały urozmaicające warunki bytowania).

Dokumentacja w gospodarstwie i zakaz chowu klatkowego

Proponuje się wprowadzenie ujednoliconej dokumentacji gospodarstwa. Ponadto niniejsze przepisy miałyby wprowadzić zakaz stosowania klatek dla wszystkich gatunków, o których mowa w inicjatywie EIK "Koniec ery klatek" (tj. świnie, kury nioski, krowy mleczne, cielęta, króliki, młode kury, brojlery, przepiórki, kaczki i gęsi).

Przepisy miałyby wejść po okresach przejściowych do 2027 r., a rolnicy mieliby na ten cel otrzymać wsparcie finansowe. Proponuje się także zwiększenie dostępu zwierząt do wybiegów i świeżego powietrza. Ale to nie koniec, bo ponownie będą konsultowane zmiany dotyczące powierzchni dostępnej dla zwierząt – oczywiście zwiększone normy. Rolników czekałyby kolejne zmiany i dostosowywanie budynków.

Zakaz kastracji i obcinania ogonów

Ten przepis jest totalnie odrealniony, a wymyślił go ktoś kto nie ma pojęcia o hodowli i behawiorze zwierząt hodowlanych i jakości produktów pochodzenia zwierzęcego. Proponuje się bowiem całkowity zakaz przycinania ogona (wzrost kanibalizmu i okaleczeń u trzody) i/lub kastracji (smród mięsa knura, brak możliwości produkcji mięsa wołowego z wolców) i/lub wypalania rogów (bezpieczeństwo kontaktu ze zwierzęciem spadnie) i/lub przycinania dziobów. W drugim wariancie – łagodniejszym KE proponuje obowiązkowe znieczulenia podczas tych zabiegów. Ten przepis jest do zaakceptowania, ale całkowity zakaz prowadzenia tych zabiegów jest po prostu nieprzemyślany.

Import zwierząt i znakowanie dobrostanu

Importowane spoza UE zwierzęta musiałyby spełniać takie same warunki – byłoby to sprawiedliwe, ale ciekawe kto zajmie się kontrolą takich aspektów na terenie naszego kraju, skoro Inspekcja Weterynaryjna ma coraz więcej obowiązków, a coraz mniej funduszy i braki w kadrze.

Ponadto w ramach wytworzonych jednolitych przepisów i norm dla wszystkich państw członkowskich będzie możliwe ujednolicenie znakowania żywności, jako tej wyprodukowanej w zgodzie z podwyższonymi wymaganiami dotyczącymi dobrostanu. KE również ma pomysły jak to zrealizować.

Ubój – kolejne zakazy

Proponuje się zakaz ogłuszania drobiu w kąpieli wodnej, a w zamian usypianie CO2, ale jednocześnie przepisy wprowadziłyby zakaz usypiania świń dużym stężeniem CO2 , ograniczenie stosowania elektrowstrząsów wyłącznie do bydła oraz zakaz stosowania elektrod w uśmiercaniu prądem futerkowych.

W jednym z wariantów KE proponuje wprowadzenie systemu wstępnego zatwierdzania urządzeń do ogłuszania i krępowania na poziomie UE, przez europejskie ośrodki referencyjne ds. Dobrostanu Zwierząt, aby ograniczyć cierpienie zwierząt poprzez zapewnienie stosowania odpowiednich urządzeń, a dodatkowo odgórne zatwierdzanie rzeźni, czy spełnia określone wymogi.

Kiedy powstaną oficjalne przepisy?

Proces ten będzie jeszcze trwał przez wiele miesięcy. Jutro jednak kończy się możliwość opiniowania propozycji na stronie https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12950-Dobrostan-zwierzat-przeglad-prawodawstwa-UE_pl, a w kolejnym etapie, który potrwa końca br. będą odbywały się konsultacje publiczne. Przyjęcie nowych przepisów miałoby nastąpić pod koniec 2023 r., a wejście w życie po 4-letnim okresie przejściowym w 2027 r.

W połączeniu z całą resztą nowej WPR i Zielonym Ładem rolników czeka gigantyczna rewolucja. Czy jeszcze mają na to wszystko siłę, po ostatnich kryzysach rynkowych? Hodowco! Masz ostatnią szansę na wypowiedzenie się publicznie w tej sprawie – nie daj decydować za siebie, masz prawo głosu i czas do północy 24 sierpnia! W opublikowanych już prawie 700 opiniach, większość głosów to organizacje ekologiczne i prozwierzęce, a nie hodowcy. Tym bardziej zachęcam do wystawienia opinii na ten temat. Jak te zmiany wpłyną na Wasze gospodarstwa – sami wiecie najlepiej. 

dkol