Rada Ministrów przyjęła Krajowy Plan Strategiczny dla nowej Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, o czym na wspólnej konferencji prasowej mówili premier Mateusz Morawiecki oraz wicepremier i minister rolnictwa Henryk Kowalczyk.

Dla kogo wyższe dopłaty?  

Podczas konferencji minister rolnictwa zaprezentował 7 głównych projektów Polskiego Ładu dla rolnictwa i poinformował, że budżet WPR wyniesie 25 mld euro. Na płatności bezpośrednie przeznaczono 17 mld euro, a na II filar, czyli rozwój obszarów wiejskich 8 mld euro.

– Dzięki temu systemowi udało się wypracować to, co obiecaliśmy, a więc uzyskanie średnich dopłat do hektara dla gospodarstw poniżej 50 hektarów na poziomie powyżej średniej UE. Może nie jest to jeszcze bardzo dużo, ale jest to 102% średniej europejskiej gospodarstwa do 50 ha – poinformował Kowalczyk.

Premier Mateusz Morawiecki poinformował, że dzięki Krajowemu Planowi Strategicznemu "interesy polskich rolników będą bardzo dobrze zaopiekowane".  Wyliczył też, że od 2022 roku średnie dopłaty do hektara przewyższą średnią unijną dla 90% gospodarstw rolnych, a od 2023 roku mają być wyższe dla 95% rolników.

200 000 zł dla młodych rolników, zmiany w emeryturach i świadczeniach chorobowych

W czasie konferencji zapowiedziano także szczególne wsparcie dla młodych rolników, poniżej 40 roku życia. Będą to zwiększone o ok. 40 euro płatności bezpośrednie oraz bezzwrotna premia 200 tys. zł z przeznaczeniem na inwestycje, m.in. zakup maszyn.

Minister Kowalczyk poinformował o zmianach w rolniczych emeryturach. Procedowany jest obecnie projekt ustawy, który zakłada przejście rolnika na emeryturę bez konieczności zbywania ziemi i bez zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej. Emerytura ma być wolna od podatku.

– Tym sposobem zrównujemy uprawnienia rolników z innymi działami gospodarki – wyjaśnił wicepremier. Poinformował też, że świadczenie chorobowe dla rolnika będzie dwukrotnie wyższe niż obecnie, czyli wyniesie 20 zł za dzień. Zrównane zostanie także odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu – z 700 zł do 1033 zł za 1% utraty zdrowia. 

Ekoschematy jako stabilny dochód

Poza zapewnieniem stabilnego dochodu rolnikom, WPR stawia sobie za cel ochronę środowiska, mówił minister Kowalczyk. Na realizację założeń klimatycznych przeznaczono aż 1/3 budżetu WPR. Będą one wypłacane w postaci ekoschematów.

– Mamy już przygotowane zespoły doradców, którzy będą wspomagać rolników, aby te środki finansowe z ekoschematów uzyskiwali – wyjaśnił szef resortu rolnictwa.

Zdaniem Kowalczyka, polskie rolnictwo ma bardzo ograniczone możliwości stosowania środków ochrony roślin, ale to może być szansą jego rozwoju.

– Polskie rolnictwo będzie nawet wykorzystywać ten europejski Zielony Ład, jako przewagę konkurencyjną nad rolnictwem bardziej schemizowanym. Dla polskich rolników może to być dodatkowa szansa na rynku konkurencyjnym i chcielibyśmy, aby tak było – powiedział.

Szereg ułatwień dla rolników

Kolejnym ułatwieniem ma być bezpłatnie udostępnienie powierzchni targowej rolnikom bezpośrednio sprzedającym swoje produkty w piątki i soboty.

Rząd wdrożył także pakiet legislacyjny dotyczący budowania bez zbędnych formalności zbiorników retencyjnych od 1000 do 5000 mkw i 3 m głębokości. Rolnik będzie mógł uzyskać na ten cel 15 tys. zł.

Minister Kowalczyk zapewnił także, że prace nad budową holdingu spożywczego przyspieszyły. Dla przypomnienia – trwają od 2016 roku.

– Holding ma łamać zmowy cenowe, a rolnicy nie będą wykorzystywani pod presją czasu.  No bo przecież owoce miękkie muszą sprzedać tego samego dnia – podkreślił wicepremier. Dodał, że holding ma ruszyć już od najbliższego sezonu zbioru owoców miękkich.

Kolejnym elementem Polskiego Ładu dla wsi ma być powszechny system ubezpieczeń rolnych.

Co z ASF i innymi problemami rolników?

Wielkim wyzwaniem, jak to określił Kowalczyk, jest walka z ASF. Rząd zamierza ograniczyć rozprzestrzenianie się choroby poprzez zwiększoną redukcję dzików, a także poprzez obowiązkowe wprowadzenie planów bioasekuracji.

– ARiMR, ODR-y i weterynaria pomagały rolnikom w przygotowaniu planów. Ok. 70% hodowców już je złożyło – wyliczył Kowalczyk. I dodał, że rolnicy mogą liczyć na wsparcie przy wdrożeniu tych planów. Przygotowany został Program pomocy dla producentów trzody chlewnej. Pomoc wynosi 1000 zł do każdych urodzonych 10 prosiąt. Będzie ona wypłacana wyłącznie do 5000 prosiąt (czyli dla 500 loch).

Szef rządu odniósł się tymczasem do szalejących cen nawozów.

– Walczymy z wysokimi cenami nawozów, bo w cenie nawozu główna część to cena gazu, a cena gazu wiąże się z manipulacjami gazowymi po stronie Gazpromu, po stronie rosyjskiej – powiedział premier.

Tarcza inflacyjna ma być rozwijana

Podczas konferencji premier Mateusz Morawiecki zaprezentował także zmiany w tarczy antyinflacyjnej. Poinformował, że w razie potrzeby będzie ona rozwijana. Obecnie Polska stara się o zgodę KE na obniżenie VAT-u na paliwa. Rząd wystąpił do Brukseli także o zgodę na wprowadzenie 0% VAT-u na wszystkie produkty żywnościowe od 1 stycznia 2022 roku. Tarcza w obecnej postaci nie pomoże jednak rolnikom i mieszkańców wsi.

Wśród najważniejszych elementów tarczy premier wymienił:

• obniżenie VAT-u na gaz z 23% do 8%. na okres pierwszych trzech miesięcy przyszłego roku,

• zniesienie akcyzy na energię elektryczną,

• obniżenie VAT z 23% na 5% na energię elektryczną na okres pierwszych trzech miesięcy przyszłego roku,

• obniżenie akcyzy za paliwa na okres od 20 grudnia do 31 maja,

• obniżenie kosztów podstawowych produktów spożywczych poprzez dodatek "tarczowy" (od 400 zł do 1150 zł na rok, w zależności od dochodu gospodarstwa domowego).

ksz

fot. K. Maj/KPRM