Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest taka prosta. Dziś na stronach Rządowego Centrum Legislacyjnego opublikowane zostało Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2020 roku w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganiu dalszemu zanieczyszczaniu”. Treść tego rozporządzenia jest bardzo krótka i stanowi 2 punkty. Pierwszy z nich mówi o tym, że przyjmuje się wyżej wymieniony program. Drugi zaś wskazuje, że rozporządzenie wchodzi w życie w dniu następującym pod dniu ogłoszenia, czyli 15 lutego 2020 roku.

Terminy nawożenia

Przyjęty przez Radę Ministrów Program zawiera następujące zapisy dotyczące terminów stosowania nawozów azotowych mineralnych i naturalnych płynnych oraz nawozów naturalnych stałych:

1. Na gruntach rolnych nawozy stosuje się w terminach określonych w tabeli 2.



2. Terminy określone w tabeli 2 dla gruntów ornych, gruntów ornych na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 2 do Programu oraz gruntów ornych na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 3 do Programu nie dotyczą podmiotów, które będą zakładać uprawy jesienią po późno zbieranych przedplonach, buraku cukrowym, kukurydzy lub późnych warzywach; dopuszczalna dawka azotu w wieloskładnikowych nawozach dla zakładanych upraw nie może przekroczyć dawki 30 kg N/ha; należy szczegółowo udokumentować termin zbioru, datę stosowania nawozu, zastosowane nawozy i ich dawkę oraz termin siewu jesiennej uprawy.

3. Terminy określone w tabeli 2 dla gruntów ornych, gruntów ornych na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 2 do Programu oraz gruntów ornych na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 3 do Programu nie dotyczą podmiotów, które nie mogły dokonać zbiorów lub nawożenia z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe, w szczególności nadmierne uwilgotnienie gleby; dla tych podmiotów termin graniczny stosowania nawozów to dzień 30 listopada.

4. Terminów określonych w tabeli 2 nie stosuje się do nawożenia upraw pod osłonami oraz upraw kontenerowych.

5. Terminu rozpoczęcia stosowania nawozów określonego w tabeli 2 nie stosuje się w 2020 r. dla gruntów ornych z uprawami ozimymi, upraw trwałych, upraw wieloletnich oraz trwałych użytków zielonych. Terminem rozpoczęcia stosowania nawozów w 2020 r. jest dzień 15 lutego.

6. Nie stosuje się nawożenia na glebach odłogowanych (gruntach odłogowanych). Przed planowanym zakończeniem odłogowania dopuszcza się zastosowanie nawozów jesienią.

Co zatem wynika z tych zapisów?

Można stosować nawozy naturalne, ale…

Jak czytamy w punkcie 5 Podrozdziału 1.2 Programu wskazanych w tabeli terminów nie stosuje się w 2020 roku dla gruntów ornych z uprawami ozimymi, upraw trwałych i wieloletnich oraz trwałych użytków zielonych. A zatem zgodnie z tymi zapisami można stosować te nawozy w zbożach ozimych, rzepakach, czy na łąkach. Ale z drugiej strony w niektórych przypadkach istnieje obowiązek wymieszania nawozów naturalnych stałych lub płynnych niezwłocznie po aplikacji do gleby, np. na gruntach o dużym nachyleniu terenu (pow. 10%).

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 16 kwietnia 2008 roku w sprawie szczegółowego stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania w par. 3 pkt. 2 mówi, że "nawozy naturalne i organiczne, w postaci stałej, mogą być stosowane podczas wegetacji roślin (pogłównie) tylko na użytkach zielonych i na wieloletnich uprawach polowych roślin nieprzeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi".

A zatem podsumowując:od 15 lutego można na zboża ozime, rzepaki i użytki zielone stosować gnojowicę, gnojówkę i pomiot kurzy bez słomy (ma postać półpłynną, ale zaliczany jest do nawozów naturalnych płynnych), ale nie można stosować obornika, który jest nawozem naturalnym stałym, dlatego dotyczy go wspomniane wyżej rozporządzenie.

Natomiast wszystko wskazuje na to, że zapisy zawartego w rozporządzeniu z 14 lutego 2020 roku Programu wykluczają także zastosowanie nawozów naturalnych np. w poplonach ozimych wysiewanych w terminie do 1 października 2019 roku, które muszą być utrzymane na polach do 15 lutego. Wprawdzie zaaplikowane na takich gruntach nawozy można wymieszać z glebą, ale międzyplony ozime nie zostały wymienione w punkcie 5 rozporządzenia. Czyli taki wariant odpada i z międzyplonami trzeba poczekac do 1 marca br.

Bartłomiej Czekała
współpraca: Grzegorz Ignaczewski, Tomasz Czubiński