Na posiedzeniu komisji rolnictwa i rozwoju wsi o sytuacji epizootycznej w kraju mówili przedstawiciele ministerstwa rolnictwa oraz Głównego Inspektoratu Weterynarii.

Walka z ASF

Od 1 stycznia do 29 listopada 2021 r. stwierdzono w Polsce 122 ogniska ASF u świń w 11 województwach oraz 2564 ognisk ASF u dzików – w 9 województwach. Ostatnie ognisko ASF potwierdzono 26 listopada br. w woj. świętokrzyskim.

 – W tym roku najwięcej ognisk choroby u świń wykryto we wschodnich rejonach Polski – w województwie podkarpackim. W tym obszarze potwierdzono również znaczącą liczbę przypadków choroby u dzików. Pokazuje to, że transmisja wirusa ze środowiska naturalnego do gospodarstw ściśle zależy od zagęszczenia populacji dzików i presji wirusa ASF w środowisku naturalnym – mówił Ryszard Bartosik.

We wschodnich regionach Polski dodatkowym czynnikiem niekorzystnie wpływającym na sytuację epizootyczną jest migracja dzików z państw trzecich – Ukrainy i Białorusi. 

Jakie działania podejmuje rząd?

W celu ograniczenia rozprzestrzeniania się ASF na terytorium Polski podejmowane są przede wszystkim następujące działania:

• redukcja populacji dzików, od lutego 2020 r. zintensyfikowano działania związane z realizacją odstrzałów sanitarnych. W ramach tego instrumentu od lutego 2020 r. do 19 listopada 2021 r. pozyskano 273 301 dzików,

• Minister Klimatu i Środowiska na wniosek Głównego Lekarza Weterynarii wydał polecenie łowczym okręgowym oraz Lasom Państwowym o dodatkowym, uzupełniającym, odstrzale dzików (tzw. punktowy odstrzał sanitarny) w powiatach, w których utrzymywanych jest więcej niż 150 tys. świń. Trwa realizacja tego odstrzału w 7 powiatach w Polsce,

• prowadzenie akcji poszukiwania padłych dzików i ich szczątków celem ich eliminacji ze środowiska,

• budowanie sztucznych barier mających na celu spowalnianie przemieszczania się dzików, w szczególności w okresie inkubacji choroby (ogrodzenia i zamykanie przejść dla zwierząt wzdłuż dróg ekspresowych i autostrad, bariery w postaci ogrodzeń siatkowych, bariery zapachowe, odłownie żywołowne),

• prowadzenie monitoringu aktywnego i pasywnego u dzików i świń w celu wczesnego wykrywania zakażenia i szybkiego wdrożenia działań zmierzających do przerwania łańcucha szczerzenia się choroby i jej zwalczenia,

• wykonywanie kontroli punktów przetrzymywania tusz odstrzelonych dzików w zakresie weryfikacji spełniania zasad bioasekuracji,

• niezwłoczne reagowanie na podejrzenia ASF (dochodzenie epizootyczne, zabezpieczenie miejsca podejrzenia, pobranie próbek i ich wysyłka do laboratorium diagnostycznego, przekazanie informacji do władz zwierzchnich o podejrzeniu),

• działania nakierowane na szybkie (o ile to możliwe w ciągu 48 godzin) i efektywne zwalczanie nowo pojawiających się ognisk ASF u świń, a także ograniczanie rozprzestrzeniania się choroby w gospodarstwach kontaktowych,

• wykonywanie kontroli gospodarstw utrzymujących świnie w zakresie spełniania wymagań bioasekuracji,

• działania informacyjne o zagrożeniu chorobą i roli bioasekuracji w ochronie przed ASF – w celu podnoszenia świadomości społecznej osób mających kontakt ze świniami i dzikami.

Wielkie liczenie dzików

O bieżącej walce z ASF mówił także Główny Lekarz Weterynarii Paweł Niemczuk, który poinformował, że w 2021 r. wykryto 2607 przypadków ASF u dzików. W ogniskach znajdowało się łącznie 4000 dzików. Natomiast w przypadku świń zanotowano 122 ognisk choroby i zlikwidowano ponad 42 tys. sztuk zwierząt. Na likwidację ognisk ASF w 2021 r. wydano już ponad 34 mln zł.

– Jest to choroba wirusa, które nie występuje cyklicznie tylko cały czas. Ten wirus jest w środowisku okrągły rok. Temperatura, która jest teraz na zewnątrz doskonale go konserwuje i ten wirus czeka na wiosnę, kiedy rolnicy wejdą na pola. Szczyt zachorowań jest w sierpniu kiedy zbierane są plony – tłumaczył posłom Paweł Niemczuk.

Główny Lekarz Weterynarii zapowiedział kontynuowanie masowego odstrzału dzików, ale żeby zrobić w odpowiedni sposób, trzeba zwierzęta najpierw policzyć.  Zaproszone zostały firmy, które mają nowoczesne metody do liczenia dzików: drony, samoloty bezzałogowe, samoloty załogowe oraz foto-pułapki. Wybór wykonawcy tego działania powinien nastąpić do końca roku.

Paweł Niemczuk podkreślił, że metody zwalczania ASF poprzez odstrzał dzików nie jest niczym nowym. Identyczne działania podjęto m.in. w Czechach i Belgii. 

wk