r e k l a m a
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Strona główna>Artykuły>Finanse>Zarządzanie>Sołtysi lepsi i gorsi. Dlaczego nie każdy może otrzymać świadczenie?
Sołtysi lepsi i gorsi. Dlaczego nie każdy może otrzymać świadczenie?
02.10.2023
Od 1 lipca br. można ubiegać się o dodatek dla sołtysów. Do naszej redakcji docierają jednak sygnały, że nie każdemu, kto pełnił ww. funkcję, przyznano świadczenie pieniężne. Jakie mogą być tego przyczyny? Wyjaśniamy!
Podczas mojego kolejnego cyklicznego dyżuru telefonicznego rolnicy-emeryci najwięcej pytań zadawali w sprawie odmowy przyznania im przez KRUS świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa na mocy ustawy z 26 maja 2023 r. o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa (DzU z 2023 r., poz. 1073), która weszła w życie 1 lipca 2023 roku.
Jednym z nich był nasz stały Czytelnik rolnik pobierający emeryturę rolniczą z KRUS. Podał, że funkcję sołtysa pełnił w latach 1972–1982, a więc przez 10 lat. Zrezygnował z niej w roku 1982, w związku z wprowadzonym stanem wojennym. Nie był związany z żadną partią polityczną i nie zgadzał się z wprowadzonym stanem wojennym. Gdy złożył wniosek do KRUS o przyznanie i wypłatę świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa wraz z zaświadczeniem wójta, potwierdzającym okres pełnienia tej funkcji, otrzymał decyzję odmawiającą. Od decyzji tej złożył odwołanie do prezesa KRUS.
Nasz Czytelnik zastanawia się, jak to możliwe, że znajomy, który też pełnił funkcję sołtysa w latach 1980–1991 otrzymał to świadczenie pieniężne z KRUS? Czy są sołtysi lepsi i gorsi? Czy potraktowano go jako funkcjonariusza politycznego, mimo że nie był związany z żadną partią polityczną?
Rolnik zdaje sobie sprawę, że wielu sołtysów zostało pokrzywdzonych i chciałby nagłośnić sprawę. Przybliżymy zatem, co stanowią przepisy i czy można jeszcze zaskarżyć wydaną decyzję.
Co wynika z przepisów? Komu należy się świadczenie dla sołtysa?
Zgodnie z art. 2, ust. 1 ustawy z 26 maja 2023 r. o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa (DzU z 2023 r., poz. 1073) świadczenie pieniężne przysługuje osobie, która spełnia łącznie następujące warunki:
- pełniła funkcję sołtysa na podstawie ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DzU z 2023 r., poz. 40 i 572) przez co najmniej dwie kadencje, nie mniej niż przez 8 lat;
- osiągnęła wiek 60 lat kobieta, a mężczyzna 65 lat.
Przy ustalaniu prawa do świadczenia wlicza się również okres pełnienia funkcji sołtysa na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, jeżeli osoba ta następnie pełniła funkcję sołtysa na podstawie przepisów ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.
Zobacz także: Czy rolnik-rencista musi płacić składki KRUS? Renta a praca w gospodarstwie
Wobec powyższego świadczenie pieniężne nie przysługuje osobie, która pełniła funkcje sołtysa wyłącznie przed 1990 rokiem. Biorąc pod uwagę, że nasz Czytelnik był sołtysem od 1972 do 1982 roku, a więc przed 1990 r., KRUS zgodnie z art. 2, ust. 1 ww. ustawy wydała decyzję odmawiającą.
Natomiast wspomniany na początku znajomy miał to szczęście, że ostatnia kadencja pełnionej przez niego funkcji sołtysa przypadła pod rządami ustawy z 8 marca 1990 roku.
Środki odwoławcze od decyzji
Od decyzji odmawiającej prawa do świadczenia stronie przysługuje prawo do wniesienia:
- wniosku do jednostki, która wydała decyzję o ponowne rozpatrzenie sprawy na zasadach określonych w ustawie z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego lub skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego na zasadach określonych w ustawie z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy osoba odwołująca się może złożyć w terminie 14 dni od otrzymania decyzji, a skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego – w terminie 30 dni od otrzymania decyzji.
Nasz Czytelnik złożył co prawda wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, ale z pewnością decyzja odmawiająca prawa do świadczenia nie zostanie zmieniona.
Wszystkiemu winna reforma administracyjna
Odniesienie w ustawie do roku 1990 może znajdować uzasadnienie związane z reformą administracji publicznej, w której ramach m.in. przywrócono samorząd terytorialny na poziomie gminy. Rozwój instytucji samorządu terytorialnego i wprowadzenie nowych jednostek tego samorządu oznaczało bardzo istotną zmianę struktury władzy publicznej państwa polskiego. Po reformie administracyjnej sołtys jest organem wykonawczym w sołectwie (pomocniczej jednostce administracji gminnej), wybieranym przez formalnie zwołane zgromadzenie mieszkańców sołectwa, mających czynne prawo wyborcze.
Sołtysi podzieleni na gorszych i lepszych?
Niemniej jednak przepisy ww. ustawy podzieliły sołtysów na tych, którzy sprawowali funkcję przed 1990 i tych po 1990 roku. Można uznać, że tak jak stwierdził mój rozmówca, sołtysi zostali podzieleni na gorszych i lepszych.
A przecież celem świadczenia jest uhonorowanie sołtysów za zaangażowanie w pracę społeczną i zasługi na rzecz społeczności lokalnej. Taki podział, mimo że od 1990 roku zwiększył się zakres działalności sołtysa. Nie można traktować osób pełniących funkcje sołtysa przed 1990 rokiem jako funkcjonariuszy politycznych.
Wielu z nich to rolnicy, którzy prowadzili gospodarstwa rolne i podlegali ubezpieczeniu społecznemu rolników. Z tego co mi wiadomo, zaprotestował Związek Gmin Wiejskich RP, który zwrócił się do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) z propozycją rozszerzenia podmiotowego ustawy o osoby pełniące wyłącznie funkcję sołtysa przed 1990 rokiem.
Czy będzie nowelizacja art. 2, ust. 1, pkt 1 ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu funkcji sołtysa – trudno dzisiaj przewidzieć.
Ewa Jaworska-Spicak
Fot: Shutterstock
Ewa Jaworska-Spicak
Fot: Shutterstock
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a