r e k l a m a
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Jak Fonterra wpływa na światowy rynek mleka?
13.01.2021autor: Magdalena Szymańska
W porównaniu do innych surowców rolnych, rynek kontraktów terminowych na produkty mleczne jest słabiej rozwinięty. Wielu profesjonalistów z sektora mleczarskiego, jako punkt odniesienia w kształtowaniu tendencji na tym rynku, przyjmuje wyniki aukcji produktów mlecznych na platformie internetowej Global Dairy Trade (GDT).
Doktor Jakub Olipra na łamach „British Food Journal” (międzynarodowe czasopismo rozpowszechniające badania związane z żywnością) dowiódł, że jest to słuszna droga.
Z krajowego na rynek światowy
Właścicielem GDT jest Fonterra, największa nowozelandzka spółdzielnia mleczarska. Pierwsza aukcja na tej platformie odbyła się 2 lipca 2008 r. Początkowo była ona narzędziem sprzedażowym, które miało na celu głównie zwiększenie sprzedaży tej spółdzielni. Handlowano jedynie pełnym mlekiem w proszku, a aukcje odbywały się raz w miesiącu. Z biegiem czasu, wraz ze wzrostem popularności aukcji GDT, do platformy dołączyli nowi sprzedający i kupujący spoza Oceanii, a na listę sprzedawanych produktów trafiały nowe. Po uruchomieniu platformy sprzedawano na GDT coraz więcej towarów, a w 2014 roku osiągnięto maksimum przekraczające 1 mln t.
Od tego czasu obserwowany jest wyraźny spadek wielkości sprzedaży. Można to częściowo przypisać niekorzystnym warunkom pogodowym, które negatywnie wpływają na produkcję mleka w Nowej Zelandii i Australii (głównych dostawców towarów na aukcje). Jednak w ostatnich latach wolumen obrotu na GDT ustabilizował się, pokazując pierwsze oznaki ożywienia. Obecnie na aukcji sprzedaje się średnio ok. 25–40 tys. t produktów mlecznych. Wielkość handlu na GDT zależy głównie od dostępności mleka w Oceanii w poprzednich miesiącach. Wahania wynikają z sezonowości obrotów, co jest związane z sezonowością produkcji mleka w Nowej Zelandii i Australii.
Większość kupców nabywających towary na nowozelandzkiej platformie pochodzi z Azji oraz Oceanii. Stanowią oni prawie 60% wszystkich kupujących. Oferenci z kręgu europejskiego to ok. 13%. Natomiast nabywcy z Afryki, Bliskiego Wschodu (Azja Zachodnia, Egipt i Turcja) oraz rejonu Ameryki Południowej i Środkowej stanowią po 10% udziału (patrz ryc. 1).
Dominują mleka w proszku
Głównym towarem handlowym na GDT jest pełne mleko w proszku (PMP), jak wyliczył Jakub Olipra, jego udział w sprzedaży ogółem wynosi ponad 50%, jednocześnie PMP sprzedawane na tej aukcji stanowi ok. 7% światowej produkcji oraz 15% światowego eksportu. Na drugim miejscu, pod względem wolumenu sprzedaży, z udziałem na poziomie ok. 20%. znajduje się odtłuszczone mleko w proszku (OMP). Na GDT trafia ok. 3,8% światowej produkcji tego proszku oraz 6,1% jego globalnego eksportu. Warto podkreślić, iż największym światowym eksporterem OMP jest UE. Trzecią pozycję z udziałem na poziomie 10% zajmuje bezwodny tłuszcz mleczny, kolejną masło (7%) i cheddar (4%). W przypadku masła na GDT handluje się 0,4% jego światowej produkcji oraz ok. 4,4% globalnego eksportu. W przypadku sera, odsetek ten wynosi odpowiednio 0,1% oraz ponad 10%.
Dane te mają przełożenie na to, jak wyniki aukcji dla poszczególnych produktów mlecznych oddziałują na ich ceny w poszczególnych częściach świata. Niewątpliwie ze względu na wielkość obrotów, GDT najsilniej determinuje światowe ceny pełnego mleka w proszku. Za GDT podążają długoterminowe ceny PMP w UE, Oceanii oraz w USA. Warto tutaj podkreślić, iż Fonterra jest największym przetwórcą produktów mleczarskich w Nowej Zelandii z udziałem w rynku wynoszącym około 84%. Natomiast Nowa Zelandia jest największym światowym eksporterem PMP z 56% udziałem w globalnym eksporcie. Ze względu na to, że drugim co do wielkości eksporterem PMP na świecie jest UE, te dwa rynki są od siebie bardzo zależne. Podobne wnioski Olipra o wzajemnym oddziaływaniu unijnego rynku oraz aukcji GDT wysnuł w przypadku OMP. Ze względu jednak na to, iż największym światowym eksporterem OMP jest UE, w tym przypadku, to unijne ceny mogą mieć większy wpływ na ceny OMP na GDT. Z kolei w przypadku masła, wyniki GDT, według badań Olipry, są punktem odniesienia głównie dla Oceanii.
- Nowa Zelandia, gdzie działa GDT, należy do grona największych producentów i eksporterów produktów mlecznych na świecie
Produkty można kupić w sześciu różnych okresach dostawy od jednego do sześciu miesięcy. Najbardziej aktywnym kontraktem notowanym na GDT jest kontrakt dwumiesięczny. Produkty zakupione na aukcjach wysyłane są do oferenta i w przeciwieństwie do standardowych giełd towarowych nie ma możliwości rezygnacji z dostawy przed wygaśnięciem umowy. Aukcje GDT trwają około 1,5–2,5 godziny. Wkrótce po zakończeniu aukcji jej wyniki są publikowane na stronie internetowej GDT. Informacje te publikujemy cyklicznie na łamach „Tygodnika Poradnika Rolniczego”.
Magdalena Szymańska
Zdjęcie: Pixabay
Zdjęcie: Pixabay
Magdalena Szymańska
dr Magdalena Szymańska kieruje działami „Ekonomia”, „Prawo” i „Rynki”. Specjalista z ekonomiki rolnictwa. Publikuje artykuły na temat m.in. Wspólnej Polityki Rolnej, w tym dopłat bezpośrednich i dotacji PROW, wsparcia krajowego dla rolnictwa, ubezpieczeń w rolnictwie oraz informacje z rynków rolnych.
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a