Objawy degradacji gleby

Zmniejszenie zawartości materii organicznej w glebie jest jednym z objawów degradacji gleby. Ten proces nasila się w warunkach intensywnej uprawy mechanicznej, w wyniku czego zwiększa się natlenienie warstwy próchnicznej. Innymi czynnikami przyspieszającymi ten proces są zabiegi melioracyjne, prowadzące do odwadniania bez retencji wody oraz ograniczenie lub wyeliminowanie nawożenia organicznego, w następstwie zmniejszonego pogłowia zwierząt gospodarskich. Takie warunki sprzyjają postępującemu rozkładowi materii organicznej, którego skutkiem jest wzmożona emisja CO2 do atmosfery i w następstwie generowanie efektu cieplarnianego. 

Stosowanie nawozów naturalnych i organicznych, w tym słomy

Do działań służących zahamowaniu tego niekorzystnego trendu należy m.in. stosowanie nawozów naturalnych i organicznych, w tym słomy, która w przypadku braku inwentarza w gospodarstwie, może być pozostawiona na polu, rozdrobniona i przyorana. W tych warunkach słoma podlega procesom mineralizacji i humifikacji, ale tempo przebiegu tych procesów zależy od dostępności związków azotu w glebie dla mikroorganizmów wytwarzających enzymy celulolityczne, które prowadzą rozkład celulozy. Ze względu na zbyt dużą wartość stosunku C:N w słomie, która wynosi 40-100:1, rozkład celulozy jest utrudniony. Z badań wynika, że optymalna wartość C:N powinna być zbliżona do 10:1.

UFF – frakcja tłuszczowa mocznika

Jednym ze sposobów dostarczenia niezbędnej ilości azotu do tego procesu jest stosowanie nawozów mineralnych lub płynnych nawozów naturalnych. Najczęściej jest zalecane stosowanie mocznika w formie granulowanej lub w roztworach. W związku z zakazem posypowego stosowania mocznika bez inhibitorów nitryfikacji, który będzie obowiązywał na terenie Polski od 1 sierpnia 2021 roku, jako jedno z rozwiązań można zaproponować stosowanie UFF - frakcji tłuszczowej mocznika. Frakcja tłuszczowa mocznika jest produktem ubocznym z ekstrakcji kwasów tłuszczowych z ryb, który uzyskał w Danii certyfikat dopuszczający do jego stosowania jako nawozu. UFF ma formę krystaliczną, zawiera około 73% mocznika, co odpowiada zawartości 33% N, oraz 22% estrów etylowych i 5% etanolu. UFF może być stosowany w formie posypowej lub w formie roztworów. Ta druga forma daje możliwość zastosowania tego nawozu w okresie pozbiorowym na słomę pozostawioną na polu. To zagadnienie stanie się przedmiotem badań. Jedynym dystrybutorem UFF na Polskę jest firma Ontrade.pl Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie. 

Badania składu UFF z Uniwersytetem Rolniczym 

Firma zwróciła się z zapytaniem do pracowników naukowych Katedry Chemii Rolnej i Środowiskowej Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie o możliwość przeprowadzenie badań nad składem UFF, jego właściwościami i wykorzystaniem w rolnictwie, w tym jego potencjału do przyspieszenia rozkładu celulozy zawartej w słomie. Grupa pracowników Katedry Chemii Rolnej i Środowiskowej Uniwersytetu Rolniczego podjęła rozmowy na temat współpracy z Ontrade.pl. Proponowane badania będę obejmować doświadczenia laboratoryjne i wegetacyjne, których efekty pomogą wyjaśnić potencjał nawozowy UFF, jego zachowanie się w glebie oraz przydatność i skuteczność działania w rozkładzie celulozy. 

Prof. dr hab. Barbara Wiśniowska-Kielian Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Fot. ontrade.pl