Co to jest Smart Wieś?

Smart Wieś (inteligentna wieś) jest koncepcją rozwoju wsi, w której ciężar położony jest przede wszystkim na udogodnienia i poprawę jakości życia osób zamieszkujących obszary wiejskie, nierzadko wykorzystując nowoczesne technologie. Rozwiązania z zakresu Smart Wsi dotyczą zarówno zagadnień społecznych, jak i infrastrukturalnych, są obecne m.in. w transporcie, energetyce, rolnictwie czy handlu.

Najprościej mówiąc – Smart Wieś to wieś, w której wdraża się nowoczesne rozwiązania mające na celu poprawę jakości życia swoich mieszkańców.

Szerszej odpowiedzi udzieliliśmy w naszym artykule:

http://smartwies.pl/articles/spolecznosc/polska-wies-jest-smart-konkurs/

Czy polska wieś korzysta z rozwiązań Smart?

dr hab. Sławomir Kalinowski, prof. IRWiR PAN:

Polska wieś w coraz większym zakresie korzysta z rozwiązań Smart. Pojawiają się nowe inicjatywy i sposoby rozwiązywania problemów, które wcześniej nie mogły być realizowane lub były realizowane jedynie w ograniczonym zakresie. Obserwujemy ciągły rozwój wsi, ponieważ mieszkańcy chcą, żeby poziom życia na wsi był co najmniej taki sam, jak w mieście.

W celu sprawdzenia, jak rozwijają się tego rodzaju koncepcje stworzyliśmy konkurs „Moja Smart Wieś” http://smart.irwirpan.waw.pl/ Chcieliśmy zobaczyć, czego społeczność wiejska oczekuje.

Czy SmartWies.pl to portal dla mnie?

Tak, jeśli interesuje Cię rozwój wsi i nowoczesne rozwiązania mające na celu poprawę jakości życia w obszarach wiejskich albo, jeśli jesteś samorządowcem i szukasz możliwości wprowadzenia innowacji w Twojej lokalnej społeczności. A może jesteś rolnikiem i potrafisz dostrzec szansę w nowoczesnych rozwiązaniach – wtedy trafiłeś w odpowiednie miejsce. Jeśli jesteś liderką lokalnej społeczności, aktywistką współtworzącą np. Koło Gospodyń Wiejskich i poszukujesz inspiracji – również znajdziesz coś dla siebie.

Zawsze możesz spróbować śledzić nas przez kilka tygodni i samemu wyrobić sobie zdanie na nasz temat i zagadnień przez nas opisywanych. Najlepiej zapisać się wtedy do newslettera i dostawać informacje o najnowszych artykułach na swoją skrzynkę mailową.

Czy muszę być specjalistą ds. technologii, żeby zrozumieć i wdrażać zagadnienia Smart Village?

dr hab. Sławomir Kalinowski, prof. IRWiR PAN:

Żeby rozumieć zagadnienia Smart Village trzeba być otwartym na społeczeństwo, wsłuchiwać się w oczekiwania i problemy lokalnej społeczności. Technologia w koncepcji wiejskiej (w przeciwieństwie do miejskiej) jest raczej rzeczą wtórną. Na wsi zwraca się uwagę na takie rozwiązania, które sprzyjają poprawie jakości życia, ale nie muszą być koniecznie zaawansowane technologicznie. W koncepcji Smart Villages kluczową rolę odgrywają ludzie. To oni podejmują inicjatywę i szukają rozwiązań, które sprzyjają poprawie jakości życia mieszkańców. Konieczne jest wyszukiwanie praktycznych lokalnych rozwiązań istotnych problemów społecznych. Można wziąć pod uwagę rozwiązania, które już funkcjonują w innych krajach, np. strategia na rzecz obszarów wewnętrznych we Włoszech, usługi na szwedzkich obszarach peryferyjnych, czy też hiszpańskie przepisy dotyczące zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, ale uwzględniając lokalne możliwości.

Czy obserwujemy wzrost znaczenia koncepcji Smart Village?

dr hab. Sławomir Kalinowski, prof. PAN:

Oczywiście, można mówić o rozwoju samej koncepcji Smart Village, ale też o rozwoju badań naukowych związanych z tą koncepcją. Dotyczy to również samych pomysłów wynikających z koncepcji w różnych miejscowościach. Myślę, że jedne wsie pomysłami zarażają inne. Pokazują, że warto być Smart, bo takie pomysły przyczyniają się do poprawy jakości, jak i poziomu życia na danym obszarze, ale też można je realizować przy wsparciu Unii Europejskiej za pomocą różnego rodzaju funduszy. Ważne jest to by nie myśleć szablonowo, by szukać rozwiązań, które wynikają z możliwości lokalnych i miejscowych zasobów. Ważne jest również to by lokalne społeczności brały sprawy w swoje ręce, by wykorzystywali chęci lokalnych liderów, a następnie tworzyli mikrorozwiązania, tak by tworzyć wsie przyjazne mieszkańcom.

Mam ciekawy przykład rozwiązania Smart w mojej wsi, w jaki sposób mogę go opublikować?

Skontaktuj się z nami korzystając z zakładki kontakt u dołu strony lub pisząc do nas bezpośrednio na adres e-mail redakcja@smartwies.pl. Wspólnie zastanowimy się, w jaki sposób moglibyśmy przedstawić Twój temat.

Czy Unia Europejska zainteresowana jest rozwojem Smart Wsi? Jeśli tak, to w jakim zakresie?

mgr Łukasz Komorowski, IRWiR PAN:

Unia Europejska, rozumiana jako instytucja, jest odpowiedzialna za stworzenie instrumentu wsparcia dla Smart Villages w nadchodzącej perspektywie finansowej na lata 2021-2027. To właśnie w Komisji Europejskiej powstały kilka lat temu pierwsze dokumenty i opracowania na temat idei Smart Wsi. Również organizacje unijne, takie jak Europejska Sieć na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, stymulują dyskusję oraz wymianę wiedzy na ten temat. Zatem zasadne jest nie pytanie „czy”, a „w jaki sposób” Unia Europejska będzie wspierała Smart rozwój obszarów wiejskich? Wszystko wskazuje na to, że koncepcja ta doczeka się wsparcia finansowego w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Jednak zakres tego wsparcia jest aktualnie dyskutowany na poziomie poszczególnych państw członkowskich – także w Polsce. Na ostateczne rozstrzygnięcia przyjdzie nam poczekać jeszcze kilka miesięcy.

W jaki sposób mogę wykorzystać wiedzę związaną ze Smart Wsią?

Smart Villages dotyczy rozwiązań przyszłościowych i nowoczesnych, a w takie zazwyczaj warto angażować swoją uwagę. Wiedza związana z inteligentnymi wsiami może pomóc Ci rozwinąć biznes lub podejmować lepsze decyzje strategiczne na szczeblu lokalnym. Taka wiedza może być także kluczowa przy planowanych inwestycjach np. w przydomowe instalacje OZE.

W zależności od potrzeb – możesz spróbować wprowadzić wybrane zagadnienie w życie i ułatwić funkcjonowanie mieszkańców w Twojej wsi. Inspiracji na pewno nie zabraknie – na portalu zamieszczamy zarówno przykłady na skomplikowane systemy produkcji energii odnawialnej, jak i prostsze ale równie istotne udogodnienia w zakresie funkcjonowania małych społeczności.

Jestem właścicielem start-upu rozwiązującego jeden z problemów wsi, czy mogę opowiedzieć o nim na łamach portalu?

Oczywiście, że tak! Najlepiej będzie, jeśli skontaktujesz się z nami korzystając z zakładki współpraca u dołu strony lub pisząc na adres redakcja@smartwies.pl. Opowiesz nam trochę o swoim projekcie, a my przedstawimy Ci ewentualne warunki współpracy.

Jakie są najważniejsze wyzwania/trudności stojące na drodze rozwoju wsi w kierunku Smart?

dr hab. Sławomir Kalinowski, prof. IRWiR PAN:

Podstawową trudnością w części miejscowości jest brak lidera, który mógłby pociągnąć za sobą lokalną społeczność i spowodować, że dana miejscowość rozwinęłaby inicjatywy Smart. Istotne są także trudności finansowe. Ale tam, gdzie Ci liderzy się pojawiają, można znaleźć wiele rozwiązań, które sprzyjają rozwojowi. Poszukiwanie tego, w czym miejscowości mogą być wzorem dla innych jest niezwykle ważne. Trzeba szukać sieci wzajemnej współpracy, tak by korzystać z własnych doświadczeń. Pokazywać innym, gdzie leży problem, gdzie szukać środków na finansowanie rozwiązań, jak działać skutecznie.

Obecnie dużym wyzwaniem jest również pandemia COVID-19, która utrudnia aktywizację mieszkańców wsi. Ale również pandemia staje się bodźcem do nowych rozwiązań, które sprzyjają rozwijaniu działań cyfrowych i technologii komunikacyjnych.

mgr Łukasz Komorowski, IRWiR PAN:

Obszary wiejskie w całej Europie zmagają się z podobnymi wyzwaniami: odpływem młodych ludzi, starzeniem się społeczeństwa, zanikiem podstawowych usług, brakiem środków na inwestycje. Nie inaczej jest na tych, położonych w Polsce – zwłaszcza na wschodzie kraju i daleko od dużych miast. Mówi się w tym kontekście o tzw. zagrożeniu błędnym kołem upadku wsi. Koncepcja Smart Villages ma z założenia łagodzić te negatywne tendencje. Jednym z narzędzi mają być technologie cyfrowe i innowacje społeczne, przyczyniające się do poprawy jakości życia mieszkańców, polepszania dostępności i standardu usług publicznych i lepszego wykorzystania zasobów lokalnych. Jednocześnie, koncepcję Smart Villages wyróżnia jej wrażliwość terytorialna, co najprościej mówiąc, sprowadza się do dostosowywania podejmowanych działań do potrzeb społeczności lokalnych na jak najniższym poziomie osadniczym.

---

Mamy nadzieję, że odpowiedzi na pytania okazały się przydatne, jeśli jednak w dalszym ciągu nie zaspokoiliśmy Twojej ciekawości – zapisz się do newslettera, wyraź zgodę na powiadomienia na stronie albo po prostu do nas napisz: redakcja@smartwies.pl.

Bądźmy w kontakcie,

Redakcja SmartWies.pl