Sytuacja na rynku zbóż jest naprawdę trudna, a ceny pszenicy i kukurydzy w krajowych skupach są bardzo niskie. Budzi to wiele emocji w rolniczych kręgach, a rekompensaty do zbóż są tematem wielu dyskusji. Nazywane są zapomogą czy jałmużną, a rolnicy mówią, że nie chcą tych pieniędzy, bo po pierwsze, to nie zrekompensuje całkowitych strat gospodarstw, a po drugie jest to rozwiązanie jedynie doraźne, a zboże ukraińskie nadal będzie zalewać polski rynek. Rolnikom najbardziej zależało na zahamowaniu importu zboża i kukurydzy oraz wprowadzeniu cła. Niestety ani jedno, ani drugie działanie nie może być zrealizowane, bo sprzeciwia się temu Komisja Europejska. Konsekwencją braku skutecznej interwencji w tym obszarze są liczne protesty rolnicze organizowane przez AgroUnię, NSZZ Solidarności Rolników Indywidualnych oraz Oszukanej Wsi. 

Na dopłaty do zbóż i kukurydzy rząd włącznie ze środkami KE przeznaczył ponad 1 mld zł. 

Ponadto Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych ogłosiła chęć zakupu pszenicy konsumpcyjnej do celów strategicznych wraz z usługą jej przechowania, rząd przeznaczył na tą operację 600 mln zł. Sytuację na polskim rynku ma również poprawić decyzja, która zapadła po spotkaniu ministrów rolnictwa Polski i Ukrainy o wstrzymaniu do 30 czerwca eksportu do Polski przez naszych wschodnich sąsiadów pszenicy, rzepaku, kukurydzy i słonecznika. 

Kto może się ubiegać o dopłaty do zbóż?

Rozporządzenie dot. dopłat do zbóż zostało przyjęte przez Radę Ministrów i podpisane w lutym br. przez prezydenta Andrzeja Dudę. Od dłuższego czasu znane są już warunki wsparcia, kwoty oraz wiemy także, jaki dokument będzie załącznikiem do wniosku. 

O pomoc może się ubiegać rolnik:

•  któremu został nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków przyznanie płatności;
• będący mikroprzedsiębiorstwem, małym albo średnim przedsiębiorstwem
• który poniósł dodatkowe koszty w wyniku braku stabilizacji na rynku pszenicy lub kukurydzy spowodowanych agresją Rosji wobec Ukrainy;
• który złożył wniosek o przyznanie płatności w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego w 2022 r.

Jakie dane podajemy we wniosku o przyznanie dopłat do zbóż?

Co trzeba dołączyć do wniosku o przyznanie dopłat do zbóż z ARiMR?

W rozporządzeniu czytamy, że dodatkowo do wniosku producent rolny będzie obowiązany dołączyć kopie faktur VAT lub ich duplikaty potwierdzające sprzedaż w okresie od dnia 15 grudnia 2022 r. do dnia 31 maja 2023 r. pszenicy lub kukurydzy podmiotom prowadzącym działalność w zakresie obrotu, skupu lub przetwórstwa zbóż. Ministerstwo rolnictwa uważa, że właśnie 15 grudnia 2022 r. nastąpił spadek cen zbóż i kukurydzy. Niewykluczone, że termin końcowy, a więc 31 maja br. będzie wydłużony, ale o tym zadecyduje sytuacja rynkowa. 

Już teraz wielu rolników ma problem z dokumentem sprzedaży, bo firmy skupujące zboże i kukurydzę przesuwają terminy odbioru, gdyż nie mają miejsca na surowiec w magazynie. Rolnicy otrzymują niepokojące informacje, o tym, że termin odbioru zboża lub kukurydzy jest przesunięty o kilka miesięcy. Niestety takie działanie firm skupujących wyeliminuje możliwość ubiegania się o dopłaty do zbóż przez niektórych rolników i uzyskanie rekompensaty za poniesione straty. 

Wysokość dopłat do zbóż  - warunki pomocy

Zgodnie z rozporządzeniem wysokość pomocy nie może przekroczyć iloczynu:

1) stawki pomocy i powierzchni upraw pszenicy lub kukurydzy, do której producent rolny otrzymał płatności w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego za 2022 r., jednak nie więcej niż 50 ha;

2) stawki pomocy, liczby 1,665 (liczba umożliwiająca przeliczenie pomocy do produkcji z 1 ha, gdyż stawka pomocy obejmuje tylko jej część) i powierzchni upraw pszenicy lub kukurydzy stanowiącej iloraz liczby ton pszenicy lub liczby ton kukurydzy wynikającej z dokumentów, potwierdzających sprzedaż pszenicy lub kukurydzy podmiotom prowadzącym działalność w zakresie obrotu, skupu lub przetwórstwa zbóż, oraz liczby:

a) 5,5 – w przypadku pszenicy (5,5 t/ha to średni plon pszenicy z hektara w 2022 r. według GUS),

b) 7 – w przypadku kukurydzy (7 t/ha to średni plon kukurydzy z hektara w 2022 r. według GUS).

Stawki dopłat do zbóż w zależności od województwa

Pomoc będzie wypłacana do niższej z kwot wyliczonych na podstawie powyższych przepisów. Proponuje się, aby stawka pomocy obejmowała jedynie część produkcji i była zróżnicowana w zależności od województwa, w którym jest prowadzona uprawa pszenicy lub kukurydzy, i wynosiła odpowiednio:

1) 825 zł na 1 ha powierzchni upraw pszenicy położonych w województwie lubelskim i podkarpackim;

2) 1050 zł na 1 ha powierzchni upraw kukurydzy położonych w województwie lubelskim i podkarpackim;

3) 660 zł na 1 ha powierzchni upraw pszenicy położonych w województwie małopolskim, mazowieckim, świętokrzyskim i podlaskim;

4) 840 zł na 1 ha powierzchni upraw kukurydzy położonych w województwie małopolskim, mazowieckim, świętokrzyskim i podlaskim;

5) 495 zł na 1 ha powierzchni upraw pszenicy położonych w województwach innych niż wymienione w pkt 1 i 3;

6) 630 zł na 1 ha powierzchni upraw kukurydzy położonych w województwach innych niż wymienione w pkt 2 i 4.

W związku z powyższymi stawkami i limitem 50 ha powierzchni, do której należna będzie pomoc:

- maksymalna pomoc dla gospodarstw z województw: podkarpackiego i lubelskiego wyniesie do 41 250 zł w przypadku pszenicy i do 52 500 zł w przypadku kukurydzy.

- maksymalna pomoc dla gospodarstw z województw: małopolskiego, świętokrzyskiego, podlaskiego i mazowieckiego wyniesie do 33 000 zł w przypadku pszenicy i do 42 000 zł w przypadku kukurydzy.

- maksymalna pomoc dla gospodarstw z pozostałych województw wyniesie do 24 750 zł w przypadku pszenicy i do 31 500 zł w przypadku kukurydzy.

dkol
Fot. Envato_Elements