- Komu przysługuje zasiłek macierzyński.
- Jakie są środki dowodowe do zasiłku?
- Kiedy zasiłek macierzyński przysługuje ojcu dziecka?
- Przez jaki okres czasu przysługuje zasiłek macierzyński?
- Jak ustalane jest prawo do zasiłku macierzyńskiego?
- Ile wynosi zasiłek macierzyński.
Z dniem 1 lutego 2023 r. weszła w życie ustawa z 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2022 r., poz. 2140). Ustawa ta nadała nowe brzmienie art. 35a, ust. 1, pkt 2 i 3 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (DzU z 2023 r., poz. 208), a dotyczącego zasady przyznawania prawa do zasiłku macierzyńskiego osobie ubezpieczonej w KRUS, która przysposobiła lub przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do ukończenia 14 lat.
Przyznawanie prawa do zasiłku
Zgodnie z przepisami ww. art. 35a ustawy o u.s.r. zasiłek macierzyński przysługuje osobie ubezpieczonej, która:
- Jest matką albo ojcem dziecka.
- Przysposobiła dziecko w przypadku objęcia opieką dziecka do ukończenia 14. roku życia.
- Przyjęła na wychowanie dziecko i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia w przypadku objęcia opieką dziecka do ukończenia 14. roku życia.
- Przyjęła dziecko do 7. roku życia na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10. roku życia.
Tak więc od 1 lutego 2023 r. zmieniła się górna granica wieku dziecka przysposobionego/przyjętego na wychowanie z 7./10. roku życia do 14. roku życia, o którym mowa w wyżej wymienionym pkt 2 i 3. W konsekwencji tej zmiany zasiłek macierzyński przysługuje od dnia przysposobienia/przyjęcia dziecka na wychowanie, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
Środki dowodowe do zasiłku - Z tytułu urodzenia dziecka do wniosku winien być dołączony skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.
- Z tytułu przysposobienia dziecka odpis skrócony aktu urodzenia dziecka oraz oświadczenie ubezpieczonego o dacie przyjęcia dziecka.
- Z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienie do sądu z wnioskiem o przysposobienie – oświadczenie ubezpieczonego o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie oraz zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka, zawierające datę urodzenia dziecka.
- Z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej – prawomocne orzeczenie sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej albo umowa cywilnoprawna zawarta pomiędzy rodziną zastępczą a starostą oraz dokument potwierdzający wiek dziecka.
|
Kiedy zasiłek macierzyński przysługuje ojcu dziecka?
Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu – ojcu dziecka w przypadku:
- skrócenia okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego na wniosek matki dziecka po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia za co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka,
- śmierci matki dziecka,
- porzucenia dziecka przez matkę.
Zasiłek macierzyński przysługuje przez:
- 52 tygodnie – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka.
- 65 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub przyjęcia na wychowanie dwojga dzieci.
- 67 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia trojga dzieci lub przyjęcia na wychowanie trojga dzieci.
- 68 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia czworga dzieci lub przyjęcia na wychowanie czworga dzieci.
- 71 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub przyjęcia na wychowanie pięciorga i więcej dzieci.
Czytaj także: Zasiłek macierzyński z KRUS – ważny jest termin złożenia wniosku
Osobie uprawnionej do zasiłku macierzyńskiego przysługuje w tym samym czasie jeden zasiłek macierzyński, bez względu na liczbę wychowywanych dzieci.
Jak ustala się prawo do zasiłku macierzyńskiego?
Prawo do zasiłku macierzyńskiego ustala się, począwszy od miesiąca urodzenia dziecka, przysposobienia lub przyjęcia na wychowanie, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do zasiłku macierzyńskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia dziecka, przysposobienia lub przyjęcia dziecka na wychowanie. W przypadku złożenia wniosku po ww. terminie nie później niż w okresach, na jaki przysługuje (52–71 tygodni), prawo do zasiłku macierzyńskiego ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek, jednak nie wcześniej niż od dnia objęcia ubezpieczeniem.
W przypadku osób, które 1 lutego 2023 r. nie pobierają zasiłku macierzyńskiego na dziecko/dzieci, które przysposobiły do ukończenia 14. roku życia lub przyjęły na wychowanie do 14. roku życia, zasiłek macierzyński przyznaje się począwszy od 1 lutego 2023 r., jeżeli wniosek o ustalenie prawa do zasiłku macierzyńskiego zostanie złożony w terminie 3 miesięcy licząc od 1 lutego 2023 r. i nie później niż do dnia upływu okresu, na jaki przysługuje. W przypadku złożenia wniosku po ww. terminie, nie później niż do dnia upływu okresu, na jaki przysługuje, prawo do zasiłku macierzyńskiego przyznaje się począwszy od miesiąca złożenia wniosku.
W przypadku osób, które 1 lutego 2023 r. pobierają zasiłek macierzyński i zasiłek ten został im przyznany na okres krótszy, w związku z ukończeniem przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto odroczenie obowiązku szkolnego – w związku z ukończeniem przez dziecko 10. roku życia, KRUS z urzędu wyda decyzję przyznającą zasiłek macierzyński do upływu okresu zasiłkowego.
Zobacz również: Dyżur naszego eksperta z KRUS- Dziecko 13-letnie zostało przysposobione 30.12.2022 r. Wniosek o zasiłek macierzyński został złożony 14.03.2023 r., tj. przed upływem 3 miesięcy od daty przysposobienia i przed upływem 3 miesięcy od wejścia w życie znowelizowanego art. 35a ustawy. Prawo do zasiłku macierzyńskiego KRUS winna przyznać od 30.12.2022 r. do upływu 52. tygodnia licząc od daty przysposobienia, ale nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
- Dziecko w wieku 12 lat zostało przysposobione 5.11.2022 r. Wniosek o zasiłek macierzyński zostanie złożony 5.05.2023 r., tj. po upływie 3 miesięcy od daty przysposobienia i po upływie 3 miesięcy od daty wejścia w życie znowelizowanej ustawy. Prawo do zasiłku macierzyńskiego KRUS winna przyznać od 1.05.2023 r. (od miesiąca złożonego wniosku) do upływu 52 tygodni licząc od daty przysposobienia, ale nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego
Zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 1000 zł miesięcznie. Kwotę zasiłku macierzyńskiego przysługującego za niepełny miesiąc ustala się proporcjonalnie do liczby dni w tym miesiącu.
Ewa Jaworska-Spicak
