Uprawiając odmiany czereśni o średniopóźnej i późnej porze dojrzewania owoców sadownik ekologiczny musi czynić wiele starań, by chronić owoce przed nasionnicą trześniówką – szkodnikiem powodującym ich robaczywienie. W sadzie ekologicznym nie jest to łatwe zadanie, ale możliwe.

Sercówka z Wąsewa

Odmiana o średniopóźnej porze dojrzewania owoców i bliżej nieznanym pochodzeniu. Niegdyś spotykana w centralnej Polsce.

• Drzewo rośnie silnie, tworzy gęstą, półwzniesioną koronę.
• W okres owocowania wchodzi średnio wcześnie, plonuje corocznie, średnio obficie.
• Jest wytrzymałe na mróz i mało podatne na choroby.
• Owoce średniej wielkości lub duże, o masie 7–8 g, sercowatego kształtu.
• Skórka żółta, pokryta jasnoczerwonym rumieńcem. Miąższ kremowożółty, miękki, kwaskowy, średnio smaczny. Sok bezbarwny.
• Pestka średniej wielkości, wydłużona.
• Szypułka dość długa, o średniej grubości.
• Dojrzewanie owoców przypada w piątym tygodniu dojrzewania czereśni, zwykle w pierwszych dniach lipca.
• Owoce są mało podatne na pękanie w czasie deszczu.
• Odmiana ta jest łatwa w uprawie, a owoce mogą być wykorzystywane zarówno jako deserowe, jak również – przetwórcze.

Gubińska Czarna

(syn.: Komorowska, Gubener Schwarze Knorpelkirsche, Noir de Guben) Odmiana prawdopodobnie niemiecka, o nieznanym rodowodzie.

• Drzewo szczepione na czereśni ptasiej rośnie średnio silnie. Tworzy małą, kulistą koronę, zwykle bez przewodnika.
• Późno wchodzi w okres owocowania. Plonuje regularnie, ale niezbyt obficie.
• Jest średnio wytrzymałe na mróz i mało podatne na choroby.
• Owoce są średniej wielkości, niekiedy drobne, o przeciętnej masie 6,0–6,5 g, kuliste, dość twarde (chrząstka).
• Skórka początkowo ciemnoczerwona, a w pełnej dojrzałości czarna. Miąższ ciemnoczerwony, jędrny, soczysty, słodki, smaczny. Sok ciemnoczerwony.
• Pestka średniej wielkości, kulista. Szypułka krótka, dość gruba, jasnozielona.
• Dojrzewanie przypada na przełom piątego i szóstego tygodnia dojrzewania czereśni. Mimo, że owoce są jędrne, to rzadko pękają podczas deszczu.

Czarna z Turwi

(syn.: Czarna Późna z Turwi) Odmiana nieznanego pochodzenia, niegdyś popularna w ogrodach przydomowych.

• Drzewo, szczepione na czereśni ptasiej, rośnie silnie. Tworzy dość rzadką, kulistą koronę.
• W okres owocowania wchodzi średnio wcześnie.
• Plonuje dość regularnie, obficie.
• Jest wytrzymałe na mróz i niepodatne na choroby.
• Owoce średniej wielkości, o masie 6–8 g, sercowate. Skórka ciemnoczerwona, lśniąca.
• Miąższ ciemnoczerwony, chrząstkowaty, soczysty, dość trudno odchodzący od pestki, smaczny.
• Pestka średniej wielkości, jajowata.
• Szypułka średniej długości i grubości.
• Owoce zbiera się na przełomie szóstego i siódmego tygodnia dojrzewania czereśni. Ich zaletą jest mała podatność na pękanie w czasie deszczu.

Schneidera Późna

(syn.: Kozerska, Kasztany, Kasztanioki) Stara odmiana niemiecka, o bliżej nieznanym rodowodzie, do niedawna powszechnie uprawiana w Polsce. Jej zaletą są atrakcyjne i bardzo smaczne owoce, będące wzorcem dla dobrego smaku czereśni.

• Drzewo szczepione na czereśni ptasiej rośnie bardzo silnie. Tworzy ogromną, szerokostożkowatą, luźną koronę.
• W okres owocowania wchodzi średnio wcześnie, plonuje dość regularnie, ale niezbyt obficie.
• Jest średnio wrażliwe na mróz, mało podatne na raka bakteryjnego oraz na choroby grzybowe czereśni.
• Owoce są duże, o masie 8–9 g, szeroko sercowatego kształtu. Skórka wiśniowobrązowa, a w pełnej dojrzałości – brązowoczarna, lśniąca. Miąższ jasnoczerwony, jędrny (chrząstka), słodko-winny, bardzo smaczny.
• Pestka średniej wielkości, wydłużona. Szypułka dość długa, wiotka.
• Dojrzewanie owoców przypada na koniec szóstego tygodnia dojrzewania czereśni.
• Schneidera Późna jest odmianą wybitnie deserową, choć owoce są przydatne również na kompoty.
• W czasie opadów deszczu dojrzewające owoce są umiarkowanie podatne na pękanie.

Buttnera Czerwona

(syn.: Poznańska, Büttners Rote Knorpelkirsche, Altenburger Melonenkirsche) Odmiana niemiecka, o nieznanym bliżej rodowodzie. Jeszcze do niedawna była powszechnie uprawiana w Polsce, zarówno w ogrodach przydomowych, jak i w sadach towarowych. Jest dobrze dostosowana do warunków klimatyczno-glebowych Polski, ale najczęściej jej drzewa były uprawiane w Polsce Centralnej i w okolicach Poznania.

• Drzewo szczepione na czereśni ptasiej rośnie silnie lub bardzo silnie, tworząc szerokostożkowatą koronę, która w wieku starszym staje się coraz bardziej rozłożysta.
• W okres owocowania wchodzi wcześnie i plonuje corocznie, obficie.
• Jest wytrzymałe na mróz i mało podatne na choroby. Obecnie drzewa tej odmiany warto sadzić na karłowych podkładkach.
• Owoce są średniej wielkości lub duże, o masie 7–8 g, szerokosercowate.
• Skórka jasnożółta, lśniąca, pokryta czerwonym rumieńcem. Miąższ jasnożółty, chrząstkowaty, w pełnej dojrzałości bardzo słodki, aromatyczny, bardzo smaczny. Sok bezbarwny.
• Pestka średniej wielkości, owalna. Szypułka średnio długa i dość gruba.
• Odmiana późna i plenna, jej owoce dojrzewają na przełomie szóstego i siódmego tygodnia dojrzewania czereśni.
• W czasie opadów deszczu, niestety, pękają.

Dr hab. Elżbieta Rozpara, prof. IO Instytut Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach
fot. tyt. envato.elemnets