W ramach solidarności Unii Europejskiej z Ukrainą Bruksela przedstawiła zestaw działań, które mają pomóc Ukrainie w eksporcie jej produktów rolnych. Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę i blokadzie ukraińskich portów ukraińskie zboże i inne towary rolne nie mogą już dotrzeć do swoich miejsc przeznaczenia. Zdaniem Komisji Europejskiej sytuacja zagraża światowemu bezpieczeństwu żywnościowemu i istnieje pilna potrzeba ustanowienia alternatywnych tras logistycznych z wykorzystaniem wszystkich odpowiednich środków transportu.

Trzeba wyeksportować 20 mln t ziarna!

 W czwartkowym komunikacie Komisja Europejska przedstawiła plan działania mający na celu ustanowienie „Korytarzy Solidarności”, aby zapewnić Ukrainie możliwość eksportu zboża, ale także importu potrzebnych jej towarów, od pomocy humanitarnej po paszę dla zwierząt i nawozy.

– 20 milionów ton zboża musi opuścić Ukrainę w niecałe trzy miesiące, korzystając z infrastruktury UE. To gigantyczne wyzwanie, dlatego niezbędna jest koordynacja i optymalizacja łańcuchów logistycznych, tworzenie nowych tras i unikanie, w miarę możliwości, wąskich gardeł. Nasz komunikat dotyczy rozwiązań awaryjnych, ale także środków średnio- i długoterminowych w celu lepszego połączenia i integracji infrastruktury Ukrainy z UE. W przypadku rozwiązań krótko- i długoterminowych będziemy współpracować z władzami ukraińskimi i w ścisłej współpracy, zwłaszcza z sąsiednimi państwami członkowskimi, które nie szczędziły wysiłków, aby pomóc w czasie kryzysu – powiedziała komisarz ds. transportu UE Adina Vălean.

Dziś przedstawiliśmy plan mający na celu ustanowienie korytarzy solidarnościowych, by Ukraina mogła eksportować zboża i importować potrzebne towary. 20 mln ton zbóż ma zostać wywiezione z Ukrainy przed upływem trzech miesięcy przy użyciu infrastruktury UE.#StandWithUkraine 🇪🇺🇺🇦

— Komisja Europejska (@EUinPL) May 12, 2022

Pilne działania rozwiązujące problem wąskich gardeł w transporcie

Pomimo natychmiastowych wysiłków UE zmierzających do wprowadzenia ułatwień na przejściach granicznych między Ukrainą a UE, po stronie ukraińskiej na odprawę czekają tysiące wagonów i ciężarówek. Średni aktualny czas oczekiwania na wagony wynosi 16 dni, a na niektórych granicach do 30 dni. Duże ilości zboża są nadal składowanych i przetrzymywanych w ukraińskich silosach gotowych do eksportu. Wśród wyzwań są różne szerokości torów kolejowych, gdyż ukraińskie wagony nie są kompatybilne z większością sieci kolejowej UE. Większość towarów należy przeładować na ciężarówki lub wagony, które pasują do standardowej szerokości toru UE. Proces ten jest czasochłonny, a możliwości przeładunkowe wzdłuż granic są ograniczone.

Lista zadań

W celu usunięcia tych przeszkód i ustanowienia „Korytarzy Solidarności” Komisja Europejska wraz z państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami będzie pracować nad następującymi działaniami priorytetowymi w perspektywie krótkoterminowej:

• Dodatkowy tabor towarowy, statki i ciężarówki: Komisja wzywa uczestników rynku UE do pilnego udostępnienia dodatkowych pojazdów. Aby dopasować popyt i podaż oraz nawiązać odpowiednie kontakty, Komisja utworzy platformę logistyczną kojarzeń i zwróci się do państw członkowskich o wyznaczenie specjalnych punktów kontaktowych

• Przepustowość sieci transportowych i terminali przeładunkowych: ukraińskie przesyłki eksportowe produktów rolnych powinny być traktowane priorytetowo, a zarządcy infrastruktury powinni udostępniać miejsca w kolejkach dla tego eksportu. Komisja wzywa również uczestników rynku do pilnego przeniesienia mobilnych ładowarek zboża do odpowiednich terminali granicznych w celu przyspieszenia przeładunku. Umowa o transporcie drogowym z Ukrainą usunie również wąskie gardła. Aby zachęcić unijnych przewoźników do wjazdu swoich pojazdów na Ukrainę, Komisja zbada również możliwości dodatkowych gwarancji finansowych.

• Operacje celne i inne inspekcje: Komisja wzywa organy krajowe do stosowania maksymalnej elastyczności i zapewnienia odpowiedniego personelu w celu przyspieszenia procedur na przejściach granicznych.

• Składowanie towarów na terytorium UE: Komisja oceni dostępne możliwości składowania w UE i będzie koordynować działania z państwami członkowskimi w celu zapewnienia większej pojemności tymczasowego składowania ukraińskiego eksportu.

Poprawa łączności UE-Ukraina w perspektywie średnioterminowej

W perspektywie średnio- i długoterminowej Komisja będzie również pracować nad zwiększeniem przepustowości infrastruktury nowych korytarzy eksportowych oraz utworzeniem nowych połączeń infrastrukturalnych w ramach odbudowy Ukrainy. Kolejna runda zaproszeń do składania wniosków w ramach instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) umożliwi wsparcie projektów usprawniających połączenia transportowe z Ukrainą, w tym połączeń kolejowych i terminali kolejowo-drogowych. W tym kontekście Komisja przyjęła dziś decyzję w celu podpisania umowy na wysokim szczeblu z Ukrainą, aktualizującej mapy transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T), w ramach polityki Komisji dotyczącej przedłużenia TEN- T do krajów sąsiednich.

KE wspiera i koordynuje tworzenie korytarzy solidarnościowych dla eksportu zboża z Ukrainy, istotnego dla globalnego bezpieczeństwa żywnościowego, po zniszczeniu lub zablokowaniu czarnomorskich portów Ukrainy. I znów kluczowa rola Polski i innych państw sąsiednich. https://t.co/PwFCpkmcwZ

— Janusz Wojciechowski (@jwojc) May 13, 2022

Skala problemu

W komunikacie Komisji Europejskiej czytamy, że w normalnych warunkach 75% ukraińskiej produkcji zboża jest eksportowane, generując około 20% rocznych krajowych przychodów z eksportu. Około jedna trzecia eksportu kierowana jest odpowiednio do Europy, Chin i Afryki.

wk
fot. Twitter/KomisjaEuropejska