Czujnik roślin CropXplorer Basic mierzy zapotrzebowanie i potrafi w każdej fazie rozwojowej zwiększać dawkę nawozu aplikowanego na poszczególnych częściach pola. Celem jest lepsze plonowanie, nie przekraczając przy tym dopuszczalnej łącznej dawki na pole. Na polskim rynku omawiany system znany jest pod nazwą CropXplorer Basic i oferowany przez trzy marki: New Holland, Case IH i Steyr. 

Strategia nawożenia azotem

Przyjrzyjmy się, jak jeden z rolników szukał systemu czujników, który pomógłby mu optymalnie nawozić azotem. – Nowy czujnik roślin produkowany przez firmę Fritzmeier pozwala ograniczyć dawkę na hektar i w każdej fazie rozwojowej wybrać strategię nawożenia, zwiększającą plonowanie – mówi użytkownik. W tej strategii dobre części pola otrzymują dużo nawozu, aby wykorzystać potencjał plonowania roślin, a mniej zasobne obszary otrzymują go odpowiednio mniej. 

Więcej na lepsze pola

– Takie nawożenie, zwiększające plonowanie, z posiadanym czujnikiem azotu Yara, który ma już swoje lata, było możliwe dopiero przy dawce jakościowej. Do fazy rozwojowej BCCH55 system ten pracował zawsze wyrównująco, tzn. słabo rozwinięte rośliny otrzymywały więcej nawozu niż dobrze rozwinięte. Strategię wyrównującą rolnik wybiera wprawdzie przy pierwszej dawce nawozu w zbożu. 

– Na suchych obszarach drugą dawkę stosuję jednak często, już w celu zwiększenia plonowania, bo na takich obszarach ze względu na ich suchość słabo rozwinięte rośliny i tak zazwyczaj nie są już w stanie nadrobić zaległości we wzroście – mówi rolnik.

Wyświetlanie wartości

Kolejnym argumentem przemawiającym za zakupem była kompatybilność systemu firmy Fritzmeier z magistralą ISOBUS. – Dzięki temu nie potrzebuję dodatkowego terminalu w kabinie. Korzystam z Amapad 2 firmy Amazone. W widoku miniview tego terminalu mogę wyświetlić wartości czujnika.

Dzięki temu mam zawsze pod kontrolą regulację ilości sterowaną czujnikiem. Jednocześnie w widoku głównym terminal pokazuje mi rozsiewacz lub opryskiwacz do ochrony roślin – wyjaśnia rolnik. 

Czujniki na lusterkach

System CropXplorer Basic wykorzystuje dwa czujniki pasywne, zamontowane na lusterkach zewnętrznych traktora. Jest to system tańszy w porównaniu z systemem aktywnych, emitujących światło czujników roślin firmy Fritzmeier, Isaria Pro Active. Cena wraz z pierwszym uruchomieniem wynosi około 15 tys. euro netto. W rozwiązaniu tym zintegrowane są funkcje regulacji dla zbóż, rzepaku i regulatorów wzrostu. Aktualizacje są bezpłatne. Za dodatkowe moduły, które mogłyby pojawić się w przyszłości, jak nowe algorytmy dla ziemniaków lub upraw specjalnych, trzeba dopłacić.

Pomiar światła odbitego

Ponieważ czujniki na lusterkach nie emitują światła, mierzą jedynie odbicie światła słonecznego przez rośliny. Na podstawie zmierzonych wartości określonych długości fal Pro Compact oblicza dwa wskaźniki wegetacji: poziom biomasy IBI i wskaźnik zaopatrzenia roślin w azot (IRMI).

Ze względu na brak aktywnego oświetlenia, system nadaje się do stosowania tylko w dzień. Aby w obliczeniach wskaźników można było uwzględnić także wpływ natężenia światła słonecznego, na dachu kabiny ciągnika musi być zamontowany dodatkowy czujnik. Mierzy on natężenie promieniowania słonecznego.

Uwaga na kąt padania światła

Jeżeli ze względu na zbyt niskie położenie Słońca nie ma dostatecznie dużo światła, kierowca jest o tym informowany. Według informacji uzyskanych od technika firmy Fritzmeier, skaner może pracować powyżej 10 stopni wysokości Słońca nad horyzontem, ale poniżej 10 stopni już nie.

Nawet bez systemu GPS 

W jednostce czujnika na dachu kabiny oprócz czujnika światła zamontowany jest dodatkowo zwykły odbiornik GPS. Określa on pozycję ciągnika bez korekty GPS z częstotliwością 1 Hz. Dokładność wynosi plus/minus 1 do 2 m. Jest to w przybliżeniu taka sama dokładność, jak w GPS w smartfonach. Do udokumentowania wykonanych prac jest to w zupełności wystarczające. System czujników roślin jest więc niezależny, ciągnik nie musi być wyposażony w system GPS.

Różne terminale

Omawiany system zawiera komputer roboczy ISOBUS, który rolnik montuje w odpowiednim miejscu w kabinie i przez gniazdo InCab podłącza do systemu ISOBUS w ciągniku. W komputerze roboczym są menu do obsługi systemu czujników, które można pobrać na dowolny terminal ISOBUS. 

Z informacji polskiego dostawcy systemu CropXplorer Basic wynika, że skaner jest obsługiwany z monitora Muller Touch 800 lub przez ISOBUS, np. monitor Trimble XCN-1050. Były też testy z monitorem Trimble.

Kalibracja jednopunktowa

Aby system czujników wiedział, jakiej wartości pomiarowej czujnika przypisać jaką dawkę nawozu, konieczne jest najpierw wykonanie kilku ustawień podstawowych i kalibracja czujnika. W pasywnym systemie czujników Isaria Pro Compact rolnik musi do tzw. jednopunktowej kalibracji poszukać przeciętnego miejsca w łanie i tam skalibrować czujnik albo może pozwolić na to, by kalibracja odbywała się stale podczas pracy. Jeżeli kalibracja odbywa się przez cały czas, na końcu uzyskuje się wartość uśrednioną dla całego pola. W przypadku CropXplorer Basic nie jest możliwa tzw. kalibracja dwupunktowa, tj. kalibracja w dwóch miejscach w łanie ze słabo i dobrze rozwiniętymi roślinami.

Z reguły rolnik pozwala, by kalibracja przebiegła do końca. Na każdym nowym polu kasuje współczynnik kalibracji z poprzedniego pola i ponownie uruchamia kalibrację. Jego zdaniem jest to potrzebne nawet wtedy, gdy chodzi o tę samą uprawę, bo na wartość wskaźnika czujnika może mieć wpływ nie tylko przedplon, ale także termin siewu.

Zasada regulacji

Ważne jest zrozumienie zasady regulacji. W menu ustawień wartości zadanych podany jest wskaźnik ostatniej kalibracji. Jeżeli aktualna wartość pomiarowa czujnika jest wyższa od wskaźnika o jeden, regulacja systemu w przypadku strategii jakościowej, zwiększającej plonowanie, zwiększa dawkę nawozu o ilość zadaną jako wskaźnik zmienności dawki, np. o plus 10 kg N/ha. Jeżeli wartość pomiarowa czujnika jest niższa niż wartość wskaźnika, system odpowiednio zmniejsza aplikowaną dawkę nawozu.

Zmian ustawień

W zależności od fazy rozwojowej i wybranej strategii nawożenia, algorytmy zapisane w komputerze proponują wartość wskaźnika zmienności dawki. Do nawożenia zboża w fazie EC 37 firma Fritzmeier ustawiła wartość domyślną 10. Rolnik w razie potrzeby może dostosować ustawienie.

To dopiero połowa artykułu. Całość znajdziecie Państwo w „profi” 1/2021 str. 66-69.

opr. jj