Tegoroczne mrozy zachwiały produkcją owoców pestkowych

W styczniu tego roku pisaliśmy o tym, iż styczniowo - marcowe mrozy uszkodziły uprawy również, w krajach basenu Morza Śródziemnego. Przede wszystkim straty poniosła Hiszpanii, gdzie mróz uszkodził uprawy warzyw. Druga fala, długie i silne przymrozki na przełomie pierwszego i drugiego kwartału tego roku, miały silnie oddziaływały na sady, głównie owoców pestkowych całej południowej Europy. Alarm podnosili sadownicy z Francji, Grecji, Włoszech oraz Hiszpanii. Dane meteorologiczne wskazują, że w kwietniu zanotowano w tych krajach najniższą temperaturę od 30 lat, a regionalnie wystąpił również grad. Najbardziej ucierpiały sady, które zakończyły już kwitnienie. Należało się spodziewać, że nietypowe warunki pogodowe znacząco ograniczą wielkość produkcji czereśni, moreli, nektarynki, brzoskwini  w tym sezonie.

Europa dużo gorzej 

Analityk sektora Food&Agri BNP PARIBAS Bank Polska, Karolina Załuska wyjaśnia, że silne wiosenne mrozy uszkodziły uprawy brzoskwiń, nektarynek i moreli w sadach na południu Europy.  

- Cztery państwa członkowskie - Hiszpania, Włochy, Grecja i Francja – dostarczają  ponad 95% produkcji ciepłolubnych owoców pestkowych tj.  brzoskwini, nektarynek i moreli w UE (sama Hiszpania –  aż 42% całkowitej produkcji Unii).  Po silnych wiosennych mrozach, wichurach i opadach gradu, które dotknęły Włochy, Grecję i Francję, produkcja brzoskwiń, nektarynek i moreli w 2021 r. będzie jedną z najniższych w Europie w przeciągu ostatnich 30 lat i szacuje się, że spadnie w UE o 36% w stosunku do średniej z pięciu ostatnich lat. Hiszpania, największy w Europie producent owoców pestkowych, prognozuje zbiory  brzoskwiń i nektarynek na poziomie 1,2 mln ton, czyli o 20 % mniejszym w porównaniu z średnią pięcioletnią. Z kolei zbiory moreli zmniejszą się o 1/3. Szacuje się, że we Włoszech produkcja brzoskwiń i nektarynek będzie o 45 % mniejsza niż średnia z pięciu ostatnich lat, a moreli – o 37 proc. - zaznacza Załuska.

Ekspertka wyjaśnia, że Grecja również  przewiduje „historycznie niski” rok brzoskwiniowo-nektarynowy – o połowę mniejszy niż w typowym roku zbiorów; a Francja szacuje zbiory moreli o 64 % mniejsze w porównaniu z pięcioletnią średnią.

Sytuacja z dostępnością brzoskwiń, nektarynek i moreli staje się szczególnie napięta, ponieważ spadki produkcji obserwowane są od kilku lat. Ze względu na niskie ceny skupu i zmniejszone zbiory, producenci owoców pestkowych rezygnują z tej produkcji.

- Oznaczać to będzie braki w asortymencie i wyższe ceny zbytu zarówno na rynku owoców świeżych, jak i do przetwórstwa. Przy czym tam, gdzie będzie to możliwe, producenci będą sprzedawać swój towar na rynek świeży, gdzie oferowane są wyższe ceny. Ograniczenie dostaw do przetwórstwa spowoduje ograniczenie dostępności przetworów na bazie brzoskwiń i moreli na europejskim rynku i poszukiwanie przez zakłady przetwórcze alternatyw surowcowych– zaznacza Załuska. 

Polska obroniła swoje plony 

Piotr Pasik, prezes Krajowego Stowarzyszenia Producentów Wiśni przypomina, że nasze sady najbardziej uszkodziły mrozy na przełomie lutego i marca. To one spowodowały uszkodzenia. A kwietniowe przymrozki dotknęły plantatorów w niewielu regionach i uszkodziły tak naprawdę tylko najsłabsze zawiązki owoców.

Tegoroczny plon z hektara wyniesie 12-15 t, co oznacza wielkość produkcji w Polsce na poziomie 120-140 tyś. ton. – szacuje Piotr Pasik.

Przypomnijmy, iż w zeszłym roku w naszym kraju wyprodukowano ok. 100 tyś ton.

Pomimo dobrych prognoz dotyczących plonu, opłacalność produkcji wiśni w Polsce jest nadal pod znakiem zapytania. Obecnie średnia cena skupu wiśni u pośredników i przetwórców wynosi 1,60 zł/kg. Natomiast z wyliczeń Krajowego Stowarzyszenia Producentów Wiśni, jak również Mazowieckiego ODR-u, w zależności od regionu i kosztów robocizny, wyprodukowanie kilograma wiśni kosztuje 2,15 – 2,22 zł/kg. W opinii szefa KSPW sytuacja ta może spowodować zmniejszenie areału wiśni na korzyść borówki amerykańskiej.

Czytaj więcej: Początek sezonu: ceny skupu wiśni poniżej poziomu opłacalności

Joanna Białek