Zapylacze - Dlaczego, gdzie i kiedy?
r e k l a m a
Partnerzy portalu

Zapylacze - Dlaczego, gdzie i kiedy?

29.03.2022

Zaangażuj trzmiele na plantacjach roślin jagodowych i w polowej uprawie warzyw, m.in. pomidorów. Uzyskasz wyższy plon oraz lepszą jakość owoców.

Skuteczne zapylenie kwiatów to gwarancja wysokości plonu i lepszej jakości – owoce są większe, prawidłowo wykształcone i dojrzewają bardziej równomiernie. Niezależnie od cechy odmian – samopłodne czy obcopłodne – trzeba zadbać o optymalną liczbę owadów zapylających na plantacjach.

Dlaczego trzmiel?

Trzmiele – zaraz po pszczole miodnej – są u nas najważniejszym gatunkiem zapylającym uprawy. Wiele zachowań trzmieli powoduje doskonałe wypełnianie „luki”, w której nie działają pszczoły – a mianowicie, trzmiele są aktywne już przy temperaturze 8ºC, podczas gdy ciepłolubne pszczoły są w tych warunkach unieruchomione (7–9°C). Trzmielom nie przeszkadzają w pracy dni pochmurne, wietrzne, mgliste, czy nawet padająca mżawka. Zbierają pyłek również z kwiatów niemających nektaru.

Dużą ich zaletą z punku widzenia ogrodnika jest pozostawanie trzmieli w pobliżu ula, dzięki czemu działają w uprawie (w promieniu 100–150 m od ula), na której ul zostanie ustawiony. Brak komunikacji na poziomie występującym u pszczół powoduje brak obaw o dalsze wędrówki trzmieli.

r e k l a m a
Wpływ odległości od uli z trzmielami ziemnymi na plonowanie malin odmiany Polana oraz Polka

Trzmiele są bardziej wydajne niż pszczoły miodne przy zapylaniu roślin. Odwiedzają znacznie więcej kwiatów i przenoszą więcej pyłku. Trzmiele mają też ważną dla zapylenia umiejętność wprawiania kwiatów w wibracje (pszczoły jej nie mają) tzw. buzz pollination. Pyłek trafia wówczas z pylników na futerko trzmiela.

Ponadto trzmiele skaczą chaotycznie po roślinach, zwiększając zapylenie krzyżowe. Z kolei pszczoły, opuszczając ul lecą daleko prosto przed siebie, a wracają do ula po linii prostej (wzdłuż rzędu roślin). Chaotyczne działania trzmieli mają znaczenie szczególnie przy zapyleniu odmian jagody kamczackiej i borówki wysokiej. Schemat sadzenia odmian tych gatunków powinien uwzględniać terminy kwitnienia odmian – kwitnące w zbliżonych terminach należy rozmieścić po sąsiedzku.

Wpływ zapylenia na polon ogólny i handlowy pomidorów samokończących odmiany Grandimat


Malina, borówka, kamczacka

Wszystkie rośliny jagodowe wymagają owadów zapylających do osiągnięcia wysokiego plonu. W przypadku maliny zwyżka plonu wynosi od 10 do 40%. Owoce są również bardziej dorodne i regularnego kształtu. Aby zapewnić optymalne zapylenie hektara malin, potrzeba 6 do 12 rodzin trzmiela ziemnego.

Budowa kwiatów borówki wysokiej sprawia, że są trudno dostępne dla pszczoły miodnej. Jednak gatunek ten jest dla pszczół atrakcyjny ze względu na dużą zawartość w kwiatach nektaru. Dlatego pszczoły korzystają często z kwiatów odwiedzonych wcześniej przez trzmiele, uszkadzające korony kwiatów.

Większość odmian jagody kamczackiej to rośliny obcopylne, wymagające zapylenia krzyżowego. Odmiany (2–3) wzajemnie zapylające się należy sadzić rzędami lub w blokach po kilka rzędów tej samej odmiany obok siebie. Powinny kwitnąć w tym samym czasie i cechować się jak najdalszym pokrewieństwem. Z doświadczeń wynika, że owoce powstające w wyniku zapylenia swobodnego (obcym pyłkiem) mają znacznie większą masę. Przykładowo średnia masa jagody odmiany Bakczarskij Velikan przy zapyleniu obcym pyłkiem wynosi 1,5 g, a pyłkiem własnym – 1,0 g. Jeszcze większą różnicę odnotowuje się w odmianie Czulimskaja – 1,2 g wobec 0,6 g, czy Silginka – 1,3 g wobec 0,7 g.

Lepsze niż pszczoły

Zalety trzmieli w stosunku do pszczół:

  • dłuższe dni pracy;
  • częstsze wizyty u kwiatów (od 1,5 do 2,3 raza);
  • przenoszą więcej pyłku (do 2,7 raza więcej);
  • odporniejsze na zabiegi chemiczne.

Trzy kolonie = tripol

Tripol to ul dla 3 kolonii trzmieli ziemnych – dla 3 królowych z 350–400 robotnicami oraz młodymi osobnikami (jaja, larwy, poczwarki). Ule można przestawiać w czasie kwitnienia, ponieważ trzmiele nie przyzwyczajają się do uprawy oraz terenu. Tripol ma troje drzwiczek, które można zamknąć, zatrzymując trzmiele wewnątrz na czas zabiegu ochrony roślin i prewencji. Gwarantuje zapylanie przez co najmniej cztery tygodnie i najlepiej ustawić go przynajmniej tydzień przed kwitnieniem.

Gdzie kupić trzmiele?

  • Agroconsult (Polibiol);
  • Biopartner dystrybutor firmy Biobest (Multi Ule);
  • Koppert (Tripol, Natupol – Seeds, Smart, Excel, Booster);
  • Royal Brinkmann oferuje ule marki Agrobio.

Katarzyna Wójcik na podstawie wykładów dr Moniki Bieniasz i Tomasza Domańskiego
r e k l a m a
r e k l a m a

Przeczytaj także

Niepokojące badania – spadek liczby owadów aż o 49%

Naukowcy z UCL przeprowadzili badania, z których wynika, że zmiany klimatyczne oraz intensywne użytkowanie gruntów rolnych to główne czynniki odpowiedzialne za 49% spadek liczby owadów.

czytaj więcej

49% spadek liczby owadów

Intensywne użytkowanie gruntów ornych oraz zmiany klimatyczne są odpowiedzialne za 49% spadek liczby owadów, według nowego badania, które zostało przeprowadzone przez naukowców z UCL.

czytaj więcej

Wpływ pszczół na wielkość nasion soi

Naukowcy z NC State znaleźli niezawodny sposób, aby rośliny soi produkowały większe nasiona.

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a
Pytania i regulaminy
Kategorie
Produkty Agrarsklep
Przydatne linki
Social Media

Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)