W poniedziałek biuro prasowe SBU ogłosiło sukces w walce z korupcją, gdyż służba specjalna wykryła i zlikwidowała nielegalny schemat żądania łapówek od eksporterów zbóż na terenie obwodu odeskiego. W wyniku działań SBU zatrzymano szereg urzędników oraz ich współpracowników związanych z tym procederem.

1 miliona dolarów zysku z korupcji

Według SBU, funkcjonariusze podejrzewali trzech menedżerów powiązanych firm prywatnych w prowadzenie nielegalnej działalności. Handlarze zbożem musieli wpłacać „kwoty” gotówką lub przelewać je na konta firm kontrolowanych przez urzędników.

Podejrzani nakłaniali przedstawicieli firm eksportujących do wręczania im nielegalnych korzyści za wnioski z oględzin i późniejsze niezakłócone uzyskanie świadectwa fitosanitarnego na eksport ukraińskiego zboża. Taka „usługa” kosztowała eksportera 0,4 USD/t zboża.

- W ramach śledztwa zanotowano 9 epizodów przekazywania funkcjonariuszom bezprawnej korzyści (łapówki) o wartości ponad 45 tys. dolarów – czytamy w oświadczeniu SBU.

Łapówki w zamian za certyfikaty fitosanitarne

Korupcyjny schemat, który został zlikwidowany, obejmował urzędników z Głównego Zarządu Państwowej Służby ds. nadzoru nad produktami spożywczymi oraz państwowego zakładu Odeskiego Obwodowego Laboratorium Fitosanitarnego. Ci urzędnicy żądali łapówek od przedstawicieli ukraińskich firm zajmujących się eksportem zbóż. W zamian za te nielegalne opłaty, obiecywali bezproblemowe otrzymanie certyfikatów fitosanitarnych oraz ułatwione procedury laboratoryjne.

Certyfikaty fitosanitarne oraz laboratorium badawcze odgrywają kluczową rolę w eksporcie zbóż na rynki zagraniczne. To właśnie na podstawie tych dokumentów podejmowane są decyzje o zakupie i importowaniu ukraińskiego zboża przez inne kraje. Wykorzystując swoje stanowiska, urzędnicy wyłudzali łapówki od firm zbożowych, a SBU zebrało dowody na kilka przypadków otrzymywania łapówek przez urzędników.

Zatrzymanie urzędników i podejrzanych związanych z korupcją

W wyniku działań SBU zatrzymano byłego kierownika Departamentu Bezpieczeństwa Fitosanitarnego regionalnego biura Państwowej Służby Ukrainy ds. Bezpieczeństwa Żywności i Ochrony Konsumentów, zastępcę kierownika oraz inspektora Regionalnego Laboratorium Fitosanitarnego w Odessie, a także trzech dyrektorów powiązanych firm prywatnych zajmujących się dokumentacją transportową.

Wszystkim zatrzymanym postawiono zarzuty zgodnie z ukraińskim kodeksem karnym. Czterem podejrzanym już postawiono zarzuty, a sąd zarządził areszt tymczasowy z możliwością wpłaty kaucji w wysokości 5 mln hrywien (ok. 550 tys. zł) dla każdego z nich. Dla dwóch podejrzanych wydano postanowienie o całodobowym areszcie domowym. Trwa śledztwo w celu ustalenia wszystkich okoliczności związanych z tym przestępstwem.

Warto zaznaczyć, że eksport zbóż jest kluczowym sektorem ukraińskiej gospodarki. Tylko w bieżącym sezonie (od 1 lipca 2022 do 12 czerwca 2023) Ukraina wyeksportowała ogółem 46,74 mln ton zbóż i roślin strączkowym, co podkreśla znaczenie uczciwości i transparentności w tym obszarze. Działania SBU maja na celu ochronę interesów eksporterów oraz budowę uczciwego i niezakłóconego rynku eksportowego dla ukraińskiego zboża.

Mkh na podst. Służba Bezpieczeństwa Ukrainy, Ministerstwo Polityki Rolnej i Żywnościowej Ukrainy