Sejmowa Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej zajmowała się rozpatrzeniem informacji rządu na temat stanu i jakości wód powierzchniowych, rzek oraz Morza Bałtyckiego w kontekście zanieczyszczeń rolniczych.

Z informacji MRiRW wynika, że programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczaniu przynosi efekty.

Poprawa sytuacji

Wyniki Państwowego Monitoringu Środowiska oraz przeprowadzona w 2020 r. na zlecenie ministra do spraw gospodarki wodnej analiza zmian jakości wód powierzchniowych i podziemnych w zakresie stężeń azotanów wykazała, iż stopień zanieczyszczenia azotanami uległ poprawie lub utrzymał się na stabilnym poziomie w stosunku do lat 2012 -2015 r.

– Poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych w dużej mierze została osiągnięta dzięki wdrażaniu programu azotanowego i realizacji „Programu rozwoju obszarów wiejskich” oraz innych działań o charakterze ochronnym. Nie bez znaczenia jest również rosnące zainteresowanie rolników systemami wspomagania decyzji w zakresie racjonalnej gospodarki składnikami nawozowymi, co bezpośrednio może przyczynić się do dalszego zmniejszania zanieczyszczania wód w Bałtyku – tłumaczył posłom wiceminister rolnictwa Ryszard Bartosik.

Program wapnowania

Jednym z działań, które mają poprawić jakość wód jest program wapnowania. W Polsce zakwaszenie gleb ma charakter naturalny. Zakwaszenie wpływa na ubożenie gleb w podstawowe składniki pokarmowe, ogranicza plonowanie upraw, a przede wszystkim wpływa niekorzystnie na środowisko przez zwiększenie emisji dwutlenku azotu do atmosfery czy też wymywanie związków azotu do wód.

– Dlatego niezmiernie ważne jest przeciwdziałanie zakwaszaniu gleb, a jednym ze sposobów przeciwdziałania jest właśnie wapnowanie gleb. Wapnowanie, tworząc w środowisku glebowym optymalne warunki dla roślin i przyczyniając się tym samym do lepszego wykorzystania nawozowych form azotu i fosforu, zmniejsza istotnie ryzyko wymywania związków azotu z wód, w tym pośrednio wpływa na ograniczenie zanieczyszczenia Bałtyku – kontynuował wiceminister R. Bartosik.

Dlatego w czerwcu 2019 r. z inicjatywy MRiRW został uruchomiony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej „Ogólnopolski program środowiskowej regeneracji gleb poprzez ich wapnowanie”. Program skierowany jest do producentów rolnych posiadających gospodarstwa rolne o powierzchni użytków rolnych do 75 ha, dla działek rolnych ewidencyjnych o odczynie gleby mniejszym lub równym 5,5.

Program realizowany jest w latach 2019–2023 przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej we współpracy z okręgowymi stacjami chemiczno-rolniczymi. Jego budżet wynosi 300 mln zł, a zgodnie z celem jego realizacja przyczyni się do poddania regeneracji gleb użytkowanych przez producentów rolnych na powierzchni co najmniej 250 tys. ha. Jego realizacja ma przyczynić się do utrzymania potencjału produkcyjnego polskiego rolnictwa oraz poprawy jakości środowiska, w tym wód Bałtyku.

Według danych NFOŚiGW od czerwca 2019 r. do maja 2021, odkwaszono 203 tys. ha gleb, wypłacając ponad 106 mln zł dla 280 tys. rolników. Wypłata skierowanych środków realizowana jest w ramach pomocy de minimis w rolnictwie.

wk
fot. Pixabay