Ile polscy rolnicy zebrali w 2022 roku zbóż, rzepaku, kukurydzy, buraków cukrowych i warzyw gruntowych?
r e k l a m a
Partnerzy portalu

Ile polscy rolnicy zebrali w 2022 roku zbóż, rzepaku, kukurydzy, buraków cukrowych i warzyw gruntowych?

29.12.2022autor: Bartłomiej Czekała

Za nami trudny rok z uwagi m. in. na warunki pogodowe. Wiele regionów kraju cierpiało z powodu suszy lub niedoboru opadów atmosferycznych. A jak odbiło się to na zbiorach? Rolnicy wiedzą jak wypadło to na ich polach a dane dotyczące całego kraju opublikował Główny Urząd Statystyczny. GUS przedstawił w swoim raporcie wynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych  w 2022 r.

Zboża: jakie zbiory i plony?

Zbiory zbóż powszechnie prowadzono w drugiej i trzeciej dekadzie lipca oraz w pierwszej i drugiej dekadzie sierpnia. Ciepła i słoneczna pogoda sprzyjała przeprowadzaniu żniw. Pomimo dużego spiętrzenia prac żniwnych (równocześnie przeprowadzano zbiór rzepaku oraz zbóż ozimych i jarych), żniwa przebiegały sprawnie i pod koniec sierpnia zostały zakończone. Zebrane ziarno zbóż było suche i na ogół dobrej jakości. 

Na podstawie prowadzonych szacunków, GUS ocenia, że powierzchnia uprawy zbóż ogółem w 2022 r. wyniosła ok. 7,2 mln ha, w tym powierzchnia zasiewów zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi – ok. 5,8 mln ha, z tego:

pszenicy ponad 2,5 mln ha;
żyta blisko 0,7 mln ha;
jęczmienia ponad 0,6 mln ha;
owsa niespełna 0,5 mln ha;
pszenżyta ponad 1,2 mln ha;
mieszanek zbożowych ponad 0,3 mln ha.

r e k l a m a

Jak plonował rzepak i rzepik?

Jak informuje GUS, żniwa rzepaku i rzepiku rozpoczęto w trzeciej dekadzie lipca (nieco później niż przed rokiem), a powszechnie prowadzono go w pierwszej i drugiej dekadzie sierpnia. Prace żniwne przebiegały sprawnie i w  drugiej połowie sierpnia zostały zakończone Nasiona rzepaku z tegorocznych zbiorów są dobrej jakości i wykazują wysoki stopień zaolejenia (ponad 40%).

Ocenia się, że powierzchnia uprawy rzepaku i rzepiku w bieżącym roku zwiększyła się w porównaniu z ubiegłoroczną o około 8% i wyniosła około 1,1 mln ha. Zbiory rzepaku i rzepiku oszacowano na ok. 3,6 mln t, tj. o ok. 13% więcej od ubiegłorocznych.

Tabl. 1. Plony zbóż, rzepaku i rzepiku ogółem w latach 2010-2022

Wyszczególnienie

2010

2015

2017

2018

2019

2020

2021

2022 a)

2021

=100

w decytonach z 1 ha

zboża podstawowe

z mieszankami zbożowymi

35,1

36,7

40,0

32,3

35,2

44,8

42,6

45,9

108

pszenica ozima

45,7

47,6

51,1

43,0

46,4

54,2

51,8

54,4

105

pszenica jara

34,3

33,5

38,5

31,5

32,6

41,7

39,6

42,4

107

żyto

26,9

27,8

30,6

24,2

27,2

35,1

33,1

35,8

108

jęczmień ozimy

40,7

41,3

47,1

37,8

43,0

51,1

47,7

49,5

104

Jęczmień jary

33,0

33,0

38,0

29,5

32,1

40,0

37,8

39,5

105

owies

26,4

26,5

29,8

23,5

24,9

33,2

31,4

32,8

105

pszenżyto ozime

35,2

36,3

40,4

32,8

35,9

45,0

43,1

45,6

106

pszenżyto jare

28,4

28,4

32,9

25,1

27,5

36,4

33,7

35,7

106

mieszanki zbożowe ozime

30,9

30,9

34,4

28,2

30,6

38,1

36,6

37,5

103

mieszanki zbożowe jare

30,5

27,2

32,2

25,0

26,2

34,5

33,7

33,8

100

rzepak i rzepik ogółem

23,6

28,5

29,5

26,1

27,1

31,9

32,1

33,8

105

a) Wynikowy szacunek plonów w 2022 r.


Tabl. 2. Zbiory zbóż, rzepaku i rzepiku ogółem w latach 2010-2022

Wyszczególnienie

2010

2015

2017

2018

2019

2020

2021

2022 a)

2021

=100

w milionach ton

zboża podstawowe

z mieszankami zbożowymi

25,1

24,7

27,8

22,8

25,1

28,6

27,0

26,8

99

pszenica ozima

8,5

9,9

10,0

8,3

9,5

12,0

11,3

12,5

111

pszenica jara

0,9

1,1

1,7

1,5

1,5

0,6

0,9

0,9

100

żyto

2,9

2,0

2,7

2,2

2,5

3,0

2,5

2,3

93

jęczmień ozimy

1,0

1,0

0,9

0,8

1,0

1,4

1,4

1,5

108

Jęczmień jary

2,4

2,0

2,9

2,3

2,4

1,6

1,6

1,3

81

owies

1,5

1,2

1,5

1,2

1,2

1,7

1,7

1,5

92

pszenżyto ozime

4,2

4,7

4,7

3,6

4,1

5,9

5,2

5,3

102

pszenżyto jare

0,4

0,6

0,5

0,4

0,5

0,3

0,2

0,2

90

mieszanki zbożowe ozime

0,3

0,3

0,3

0,2

0,2

0,4

0,4

0,2

63

mieszanki zbożowe jare

3,0

1,9

2,6

2,3

2,3

1,7

1,9

0,9

51

rzepak i rzepik ogółem

2,2

2,7

2,7

2,2

2,4

3,1

3,2

3,6

113

a) Wynikowy szacunek zbiorów w 2022 r.


Według szacunków GUS  w 2022 r. plony zbóż ogółem wyniosą ok. 49,3 dt/ha, tj. o 2,8 dt/ha (o 6%) więcej w porównaniu z ubiegłorocznymi, a plony zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wyniosą 45,9 dt/ha, tj. w stosunku do ubiegłorocznych więcej o 3,3 dt/ha (o 8%).
Plony zbóż ozimych łącznie z ozimymi mieszankami zbożowymi oszacowano na 48,8 dt/ha, tj. o 3,1 dt/ha (o 7%) więcej od plonów z roku ubiegłego.

Plony zbóż jarych łącznie z jarymi mieszankami zbożowymi oszacowano na 36,2 dt/ha, tj. o 1,5 dt/ha (o 4%) więcej  od plonów ubiegłorocznych.

Zbiory zbóż ogółem ocenia się na ok. 35,3 mln t, tj. o 0,6 mln t (o 2%) więcej w stosunku do zbiorów ubiegłorocznych.

Zbiory zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi szacuje się na 26,8 mln t, tj. o 0,2 mln t (o 1%) mniej niż w roku 2021. 

Zbiory zbóż ozimych łącznie z ozimymi mieszankami zbożowymi wyszacowano na 21,9 mln t, tj. o 1,2 mln t (o 6%) więcej w porównaniu z ubiegłorocznymi, a zbiory zbóż jarych łącznie z jarymi mieszankami zbożowymi wyszacowano na ok. 4,9 mln t, tj. o 1,4 mln t (o 22%) mniej w stosunku do zbiorów ubiegłorocznych.


Kukurydza - ciężki rok, trudne zbiory

Jak zaznacza GUS, tegoroczne warunki pogodowe nie sprzyjały na ogół dynamicznemu wzrostowi i rozwojowi roślin kukurydzy. Niskie temperatury powietrza w kwietniu i maju połączone z niedoborem opadów deszczu spowodowały, że siewy kukurydzy były opóźnione, a wschody roślin wydłużone w czasie i nierównomierne. Poprawa warunków pogodowych w czerwcu i lipcu sprzyjała właściwemu wzrostowi roślin. Z kolei wysokie temperatury powietrza w sierpniu przy jednocześnie niskich opadach atmosferycznych o nierównomiernym rozkładzie hamowały wzrost i rozwój roślin kukurydzy.

W wielu rejonach kraju (zwłaszcza w środkowo-zachodniej części) wystąpiło znaczne przesuszenie gleby powodujące podsychanie roślin (szczególnie na glebach lżejszych). W rejonach kraju (głównie we wschodniej części), gdzie opady były bardziej regularne, warunki wegetacji kukurydzy były korzystne. Rośliny osiągnęły właściwą masę i wysokość, a kolby były dobrze wypełnione ziarnem. Plonowanie roślin będzie zatem zróżnicowane regionalnie, a nawet lokalnie. Zbiór kukurydzy na ziarno rozpoczęto w październiku, a powszechnie prowadzono w listopadzie.

GUS ocenia, że:

- do końca listopada ziarno kukurydzy zebrano z ok. 80% powierzchni zasianej. Plonowanie roślin z plantacji pozostawionych na późniejszy zbiór będzie niższe, a zebrane ziarno gorszej jakości.
- powierzchnia uprawy kukurydzy na ziarno zwiększyła się w porównaniu z ubiegłoroczną o około 19% i wyniosła blisko 1,2 mln ha.
- plony kukurydzy na ziarno wyniosą 69,8 dt/ha i będą mniejsze od ubiegłorocznych o ok. 4,9 dt/ha, tj. o 7%. Zbiory kukurydzy uprawianej na ziarno oszacowano na ok. 8,3 mln t, tj. o ok. 11% więcej od ubiegłorocznych.
- powierzchnia kukurydzy uprawianej na zielonkę jest mniejsza od ubiegło-rocznej o ok. 9% i wynosi ponad 0,6 mln ha. Zbiory kukurydzy na zielonkę ocenia się na ok. 29,9 mln t tj. o 11% mniej od uzyskanych w 2021 r. 



Przez pogodę potencjał plonotwórczy ziemniaków nie był w pełni wykorzystany

GUS oszacował także plony i zbiory ziemniaków. Według raportu warunki wegetacji – od posadzenia do zbiorów były zróżnicowane dla upraw ziemniaka. Chłodna pogoda w okresie wiosny z niedoborem opadów hamowała wzrost i rozwój roślin. Występujące od drugiej połowy maja opady deszczu poprawiły stan plantacji. Zróżnicowane warunki pogodowe w kolejnych miesiącach spowodowały, że potencjał plonotwórczy ziemniaków nie będzie w pełni wykorzystany. Z uwagi na występujący rejonami znaczny niedobór opadów deszczu, nierównomierny ich rozkład, różny poziom agrotechniki i warunki glebowe, stan plantacji jest różny. Plonowanie roślin ziemniaka będzie więc zróżnicowane regionalnie, a nawet lokalnie.

Powierzchnię uprawy ziemniaków w 2022 r. szacuje się na ok. 0,2 mln ha. Ocenia się, że plony ziemniaków w bieżącym roku wyniosą 307 dt/ha i będą wyższe o ok. 2% od ubiegłorocznych. Zbiory ziemniaków szacuje się na ok. 6,2 mln t, tj. mniej od zbiorów ubiegłorocznych o 13%.


Buraki cukrowe: Mniejsze zasiewy i zbiory, wyższe plony niż w 2021 roku


Według szacunków GUS powierzchnia uprawy buraków cukrowych w 2022 r. będzie mniejsza od ubiegłorocznej o ok. 12% i wyniesie ponad 0,2 mln ha. Występujące w okresie wiosny chłody i niedobór opadów deszczu nie sprzyjały wschodom i wzrostowi roślin buraka cukrowego. Poprawa warunków pogodowych w maju spowodowała intensywny wzrost buraka cukrowego. W kolejnych miesiącach warunki pogodowe zapewniały na ogół właściwy wzrost roślin, pomimo niewystarczającej ilości opadów. Warunki agrometeorologiczne w okresie jesieni sprzyjały zarówno przyrostowi masy korzeni buraka, jak i gromadzeniu w nich cukru.

Rozpoczęta w pierwszej połowie września kampania cukrownicza przebiegała bez zakłóceń w planowanych terminach. W większości rejonów uprawy buraków cukrowych zbiór zakończono w pierwszej połowie listopada. Sprzyjająca pogoda w okresie zbiorów pozwoliła na dokonanie zbioru korzeni buraków cukrowych dobrej jakości. Szacuje się, że w północno zachodniej części kraju, na skutek niedoboru opadów i nadmiernego przesuszenia gleby, plonowanie buraków może być nieco gorsze niż w pozostałych rejonach kraju.

Plony buraków cukrowych oszacowano wyżej od ubiegłorocznych o ok. 2% - na poziomie 624 dt/ha. Zbiory buraków cukrowych ocenia się na ok. 13,8 mln t, tj. o ok. 10% mniej od zbiorów uzyskanych w 2021 roku.

Warzyw gruntowych w 2022 roku zebraliśmy więcej

Przebieg warunków pogodowych w trakcie okresu wegetacyjnego w 2022 r. nie sprzyjał uprawie większości gatunków warzyw gruntowych. Największy problem stanowił brak dostatecznej ilości opadów. Z powodu niskiej wilgotności gleby w wielu rejonach kraju opóźnieniu uległy siewy warzyw, a wschody roślin były nierównomierne. Problem ten w mniejszym stopniu dotyczył warzyw uprawianych z rozsady. Obfite opady deszczu, które wystąpiły na przełomie maja i czerwca uzupełniły niedobory wody w glebie pozytywnie wpływając na kondycję roślin.

Występujące w tym samym okresie wysokie temperatury powietrza były niekorzystne zwłaszcza dla upraw warzyw kapustnych. Ograniczone opady deszczu w sierpniu, przy jednocześnie występujących wysokich temperaturach powietrza, niekorzystnie wpłynęły na wegetację roślin, a zwłaszcza tworzenie plonu handlowego. Temperatury powietrza we wrześniu obniżyły się, jednocześnie zwiększyła się liczba i intensywność opadów deszczu. Sprzyjało to przyrostowi masy późnych odmian warzyw, a ich zbiory w październiku prowadzone były w niemal optymalnych warunkach pogodowych.

Łączną produkcję warzyw gruntowych (odmian wczesnych i późnych) w 2022 r. oszacowano na 3,9 mln t, tj. na poziomie o ok. 3% wyższym od produkcji roku ubiegłego. Wzrost zbiorów zanotowano w przypadku gatunków ciepłolubnych (ogórków i pomidorów) oraz cebuli. W 2022 r. zbiory ogórków oszacowano na ok. 140 tys. t, tj. na poziomie o 10% wyższym w porównaniu z rokiem ubiegłym. Produkcja pomidorów była o ok. 3% wyższa i wyniosła 166 tys. t, a zbiory cebuli zwiększyły się o 4% do 643 tys. ton.

Z powodu suszy glebowej w trakcie okresu wegetacyjnego obniżyły się zbiory warzyw korzeniowych i kapustnych. Produkcję marchwi w 2022 r. oceniono na 590 tys. t, tj. o ok. 8% mniej w porównaniu z rokiem poprzednim. Zbiory kapusty zmniejszyły się o ponad 5% i wyniosły 650 tys. t, produkcja buraków ćwikłowych obniżyła się o 3% do 233 tys. t, natomiast zbiory kalafiorów były o 2% mniejsze i wyniosły 135 tys. t.

Łączna produkcja pozostałych gatunków warzyw została oszacowana na ponad 1,3 mln t, tj. na poziomie o 3% wyższym niż w roku ubiegłym. Największy wpływ na wzrost produkcji warzyw z tej grupy miały zbiory dyni, kabaczków, cukinii i kukurydzy.

oprac. bcz na podst. GUS
Fot. Envato Elements
autor Bartłomiej Czekała

Bartłomiej Czekała

Redaktor naczelny portalu topagrar.pl, szef zespołu PWR Online

przeczytaj inne artykuły tego autora
r e k l a m a
r e k l a m a

Przeczytaj także

Rynek zbóż

Trudna sytuacja na rynku zbóż. Rolnicy zapowiadają strajk

Zaczął się nowy 2023 rok, ale w rolnictwie nadal są stare problemy. Największym z nich jest obecnie ogromny problem na rynku zbóż, który się nasila. Ziarno z Ukrainy nadal wjeżdża do kraju, minister rolnictwa przyznaje, że sytuacja jest trudna i rozkłada ręce, ceny na światowych rynkach spadają, a rolnicy w Polsce mają problem ze sprzedażą zbóż. I nie chodzi tu tylko o samą niską cenę, ale problem ze znalezieniem kupca. Zdesperowani rolnicy zapowiadają kolejne protesty. Tym razem strajk odbędzie się 17 stycznia br.

czytaj więcej
Raporty IGC

Raport IGC: mniejsze zbiory kukurydzy, nadrabia pszenica

Eksperci Międzynarodowej Rady Zbożowej są w przeciwieństwie do swoich kolegów z USDA mniej skorzy do korekt w tegorocznej produkcji pszenicy. Zbiory kukurydzy skorygowali już znacznie wcześniej, stąd obecnie zmiany są tu tylko kosmetyczne.

czytaj więcej
Strączkowe

Opóźnione zbiory soi. Jakie są plony i wilgotność?

Trwają późne żniwa soi. Mokra druga połowa lata i początek jesienie spowodowały, że większość opolskich rolników później niż planowali zaczęła zbierać soję. I niektórzy wciąż zbierają narzekając, że nasiona nie wyschły wystarczająco. W północnych rejonach na słabszych glebach uwidoczniły się skutki suszy i plony są słabe.

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a
Pytania i regulaminy
Kategorie
Produkty Agrarsklep
Przydatne linki
Social Media

Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)